Sunday, December 28, 2008

2009: Λευτεριά απ' τη «Μεταπολίτευση»

Της G700 για το Πρώτο Θέμα*

Το 2009 θα είναι ένα ασυνήθιστο έτος. Διαφορετικό από όλα τα έτη της «Μεταπολίτευσης».

Οι κοινωνικές εντάσεις θα είναι στην ημερήσια διάταξη με ποικιλία μορφών και εκδηλώσεων. Από τα ειρηνικά συλλαλητήρια μέχρι τις εκδηλώσεις τυφλής βίας. Η κοινωνία θα βρίσκεται σε συνεχή αναβρασμό και η πόλωση θα επικρατεί στον πολιτικό ανταγωνισμό.

Το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας θα επιδεινωθεί και η ΕΕ, μαζί με την ΕΚΤ, θα αρνηθούν την κάλυψή του. Ως αποτέλεσμα είτε θα ανοίξει ένας νέος κύκλος επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας είτε, στη χειρότερη των περιπτώσεων, θα μας παραπέμψουν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σημαίνει επώδυνα οικονομικά μέτρα εξυγίανσης που θα συντηρούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια προς την ΕΕ και προς το Ευρώ, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη αντιευρωπαϊκής και αντιδυτικής συνείδησης.

Η Ευρώπη και η Δύση θα είναι τα εξιλαστήρια θύματα μιας κοινής γνώμης που δεν είναι εκπαιδευμένη ούτε διατιθεμένη να αναλάβει τις ευθύνες της κι ενός πολιτικού κόσμου που ψάχνει μονίμως άλλοθι για την αποτυχία. Η κατάληξη θα είναι η έκρηξη ενός νέου κύματος λαϊκισμού και εθνικισμού και η συντηρητικοποίηση του εκλογικού σώματος που θα εμποδίζει τις αναγκαίες για την αντιμετώπιση της κρίσης διαρθρωτικές αλλαγές. Έτσι οι Έλληνες για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια θα φλερτάρουν με τη βία και μια γενικευμένη παραβατική συμπεριφορά εκφράζοντας έτσι τα προσωπικά και κοινωνικά τους αδιέξοδα.

Υπάρχει τρόπος να μην ζήσουμε όσα δυσοίωνα περιγράφονται παραπάνω;

Για εμάς υπάρχει. Προϋποθέτει, όμως, έναν ριζικό επαναπροσδιορισμό των κυρίαρχων αξιών και προτεραιοτήτων του «συστήματος Ελλάδα». Απαιτείται ρήξη με το "σύστημα Ελλάδα". Όλα αυτά που αναμένεται να συμβούν το 2009 «προετοιμάστηκαν» από καιρό. Προετοιμάστηκαν από ένα πολικό-κομματικό σύστημα που φέρει τον κωδικό «Μεταπολίτευση».

Την κύρια ευθύνη φέρει η γενιά της μεταπολίτευσης, η γενιά της απληστίας, του παρεοκρατικού καπιταλισμού και του ξεχαρβαλωμένου πελατειακού κράτους, που κατασπατάλησε τον πλούτο των προηγούμενων και αρκετών μελλοντικών γενεών. Που θέσπισε ιδιοτελή προνόμια, έκανε χρυσοπληρωμένες εθελούσιες εξόδους, δεν πλήρωνε τους φόρους της, απέφευγε μέχρι τα 50 να πληρώνει το σύνολο των ασφαλιστικών της εισφορών, δανειζόταν από το μέλλον, έβγαζε δικαστικές αποφάσεις για αναδρομικά που «όφειλε» στον εαυτό της.

Το πάρτυ έληξε, αλλά η γενιά αυτή αρνείται να πληρώσει το λογαριασμό της. Γαντζωμένη στην εξουσία πιάνεται απ’ τα μαλλιά της.

Ήρθε η ώρα να γραφτεί η ληξιαρχική πράξη θανάτου αυτού του συστήματος διαχείρισης και νομής της εξουσίας. Η Ελλάδα έχει επειγόντως ανάγκη από μια κυβέρνηση που θα στελεχώνεται από αποδεδειγμένα αξιόλογα πρόσωπα από όλο το πολιτικό φάσμα∙ πρόσωπα που θα συμβολίζουν την υπέρβαση και θα συμμετέχουν σε μια κυβέρνηση αποφασισμένη να τα αλλάξει πραγματικά όλα. Να διαμορφώσει ένα New Deal με την κοινωνία για τις αλλαγές που απαιτούνται, διατυπώνοντας καθαρά ποιος θα ωφεληθεί και ποιος θα χάσει και γιατί από αυτές. Και το πρώτο μέλημά της θα πρέπει να είναι το κτίσιμο ενός κράτους Δικαίου. Μόνο ένα τέτοιο κράτος μπορεί να νομιμοποίησει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης και ανασυγκρότησης το οποίο έχουμε ανάγκη. Μόνο πάνω σ' ένα κράτος δικαίου μπορεί να αποκτήσει περιεχόμενο η αρχή της διαγενεακής δικαιοσύνης, αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης η οποία σήμερα αποτελεί κενό γράμμα.

Η ευθύνη μας, ως νέων, είναι τεράστια. Οι υποχρεώσεις μας βαριές. Η απάντησή μας πρέπει να είναι: δουλειά και αγώνας. Βελτιώνουμε τις δεξιότητές μας, καλλιεργούμε τη μόρφωσή μας, ενισχύουμε τον επαγγελματισμό μας, δικτυωνόμαστε με τους Ευρωπαίους συμπολίτες μας. Τους εξηγούμε με ειλικρίνεια το πρόβλημά μας. Αλλάζουμε καταναλωτικό πρότυπο. Αποκτάμε περιβαλλοντική συνείδηση. Επενδύουμε στη προληπτική Ιατρική. Βοηθάμε την Ελλάδα να γίνει μια οργανωμένη χώρα που σέβεται τους πολίτες της, διαθέτει καλές και φτηνές υπηρεσίες, αποτελεί έναν ποιοτικό και ασφαλή προορισμό για τους τουρίστες. Αυξάνουμε την εθελοντική προσφορά, φροντίζουμε τα ανήμπορα μέλη της οικογένειάς μας. Και πάνω απ’ όλα συμμετέχουμε. Ναι. Και πάνω απ’ όλα συμμετέχουμε.

*Μια πιο σύντομη εκδοχή του παρόντος άρθρου, που σκοπό έχει να κάνει μια πρόβλεψη για το νέο έτος, δημοσιεύτηκε στο Ένθετο Survivor Stories 2009 της εφημερίδας Πρώτο Θέμα μαζί με τις γνώμες άλλων 50 αναλυτών, πολιτικών, συνδικαλιστών και επιχειρηματιών.

Thursday, December 25, 2008

Homo Consumerus

Της G700 για το περιοδικό Post Media*

Ταξιδεύοντας με τον προαστιακό πριν από μερικές μέρες, πήρε το αυτί μας μια συζήτηση ανάμεσα σε δύο δασκάλες. Οι κοπέλες ήταν δεν ήταν 25 χρονών. Το θέμα; Τι άλλο; To shopping.

-Άσε φιλενάδα, είδα ένα ζευγάρι μπότες προσφορά στα «Μέρμερις» τις προάλλες, θαύμα, ξεκινάει την κουβέντα η μία.

-Πολύ ωραία τα «Μέρμερις», απαντάει η άλλη. Αλλά λίγο ακριβά τα βρίσκω ρε συ Μαρία δε νομίζεις;

-Ναι, αλλά οι μπότες είναι προσφορά μόνο 540 ευρώ, σκέφτομαι να τις χτυπήσω.

540 ευρώ!!! Μας πιάνει απελπισία. Για ένα ζευγάρι μπότες; Μα ποιος δίνει τόσα λεφτά για ένα ζευγάρι μπότες; Και που τα βρίσκει; Απ' το μισθό της πρωτοδιορισμένης δασκάλας που δε φτάνει ούτε τα 1000 ευρώ μηνιαίως;

Για όλα αυτά υπάρχει εξήγηση. Το χαρακτηριολογικό πρότυπο που δίνει τον τόνο στη σημερινή Ελλάδα είναι ο άνθρωπος - ανυπόμονος καταναλωτής. Ο homo consumerus που τα θέλει όλα εδώ και τώρα. Αυτός που έχει αφήσει παράμερα την αυτοπειθαρχεία και την αυτοσυγκράτηση, κι επιζητεί διακαώς την αυτοπραγμάτωση προβάλλοντας το «δικαίωμα» ακόμα και των πιο τρελών καταναλωτικών επιθυμιών να βρουν ικανοποίηση. Αυτός που κάνει ατομικά όνειρα τα οποία μπορούν να ικανοποιηθούν μονάχα μέσα απ' την κατανάλωση μαζικών προϊόντων.

Το φαινόμενο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Στη δυτική μαζική κοινωνία της κατανάλωσης οι ανάγκες των ανθρώπων έχουν μετατραπεί πλέον σε πιεστικές επιθυμίες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σημερινή οικονομική κρίση στις ΗΠΑ. Από τη δεκαετία του 1980 οι Αμερικανοί ξοδεύουν περισσότερα απ’ όσα παράγουν και καλύπτουν τη διαφορά δανειζόμενοι από τις τράπεζες. Όπως πολύ εύστοχα το έθεσε ο αρχισυντάκτης του Newsweek Fareed Zakaria, εάν κάποιος Αμερικανός ήθελε να αγοράσει μεγαλύτερο σπίτι, καλύτερη τηλεόραση και πιο γρήγορο αυτοκίνητο δε χρειαζόταν να πληρώσει. Τα έβαζε στην πιστωτική ή υποθήκευε το σπίτι του και δανειζόμενος χρηματοδοτούσε ακόμα και την πιο τρελή φαντασίωσή του. Όσο όμως οι φαντασιώσεις αυξάνονταν, και με τις τράπεζες να καλλιεργούν τον ανεύθυνο δανεισμό, τόσο αυξανόταν το χρέος των νοικοκυριών. Από 680 δις δολάρια το 1974 σε 14 τρις σήμερα με το μέσο νοικοκυριό να έχει 13 πιστωτικές κάρτες.

Το αίτημα της αυτοπραγμάτωσης είναι σ’ αυτό το σημείο το κλειδί. Η αυτοπραγμάτωση συνυφαίνεται με όλες εκείνες τις ηδονιστικές στάσεις που υποβαστάζουν ψυχολογικά τη μαζική κατανάλωση και επομένως την ίδια την υπόσταση της οικονομίας. Οι υλικές ανάγκες του ανθρώπου καταναλωτή ξεπερνούν κατά πολύ την επιβίωση ή την λιτή διαβίωση και ακουμπάνε το επίπεδο της πολυτελούς διαβίωσης.

Αυτό όμως το διαρκές κυνήγι της αυτοπραγμάτωσης μέσω της κατανάλωσης προκαλεί σημαντικές έως κοσμογονικές αλλαγές στον κόσμο γύρω μας. Η αυτοπραγμάτωση συνεπάγεται μια καινούρια αντίληψη του εαυτού μας, της εργασίας, της πολιτικής, των ανθρώπινων σχέσεων, της ίδιας της ζωής.

Η ζωή για το homo consumerus αποτελεί ένα άπειρο πλήθος καταναλώσιμων προϊόντων, όπου κανείς τριγυρίζει και διαλέγει πότε το ένα πότε το άλλο. Τα πάντα καταναλώνονται. Από αντικείμενα χρήσης, κινέζικα, ινδικά, ευρωπαϊκά, αμερικάνικα, μέχρι αξίες, ιδεώδη και εμπειρίες. Τι κι αν το κινέζικο αντικείμενο είναι προϊόν κοινωνικού και περιβαλλοντικού dumping; Τι κι αν αγοράζοντάς το υπονομεύεις εμμέσως τις εργασιακές σχέσεις στη χώρα σου; Τι κι αν είσαι χριστιανός ορθόδοξος; Μπορείς επίσης εύκολα να δηλώνεις κομμουνιστής ή οπαδός της μαγείας. Οι αξίες και τα πιστεύω, όπως τα αντικείμενα χρήσης, καταναλώνονται, εναλλάσσονται και προσαρμόζονται κατά το δοκούν. Δεν καθοδηγούν τη συμπεριφορά του ατόμου. Στόχος πάντα είναι η άμεση, έστω και παροδική απόλαυση μέσα από μια διαδικασία συνεχούς εναλλαγής αντικειμένων, ρόλων, συντρόφων, βιωμάτων.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η εργασία, όπως έλεγε κι ο Π. Κονδύλης στο βιβλίο του «Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού», δεν επιτελείται με πουριτανική ευλάβεια, ούτε για την απόκτηση της αρετής ή ως δύναμη αυτοπειθάρχησης (αστικό εργασιακό ήθος), αλλά εντελώς πραγματιστικά, ως μέσο για την απόκτηση καταναλωτικών αγαθών.

Αντιστοίχως, ο ελεύθερος χρόνος δεν παρέχει απλώς ανάπαυση για ακόμη παραγωγικότερη συνέχιση της εργασίας (συνθήκες προλεταριάτου), αλλά αποτελεί μέσο για να μπορέσει το άτομο να διαμορφώσει το χρόνο του σε ευρύτερη καταναλωτική βάση. Το παιχνίδι του καταναλωτή τίθεται σε ανώτερη μοίρα από την πειθαρχημένη δραστηριότητα του εργαζόμενου.

Οι συνέπειες για την πολιτική είναι επίσης άμεσες. Στη δημοκρατία των αυθεντικών ανθρώπων καταναλωτών, όπου αστοί και προλετάριοι τείνουν να εξαλειφτούν, η πολιτική οφείλει να μιλάει στον κάθε πολίτη προσωπικά, να βρίσκεται σε διαρκή συνομιλία με τις επιθυμίες του ατόμου και κυρίως να εξασφαλίζει ή να πείθει ότι μπορεί να διασφαλίσει απτές δυνατότητες για κατανάλωση. Έτσι μόνο αποκτάει ουσία η έννοια της ισότητας.

Homo consumerus λοιπόν. Ακόμα κι όταν η επιβίωση δεν είναι δεδομένη, ακόμα κι αν όταν κάποιος δεν έχει εξασφαλίσει βασικά πράγματα στη ζωή, μόνο όταν καταναλώνει μαζικά προϊόντα αισθάνεται άνθρωπος. Μόνο μέσω της κατανάλωσης ξεδιψάει τη δίψα του για αναγνώριση, μόνο έτσι αισθάνεται αυθεντικός. Κάπως έτσι, με μισθό 1000 ευρώ το μήνα, τα 540 ευρώ για ένα ζευγάρι μπότες «Μέρμερις» συνιστούν μια καλή προσφορά. Σίγουρα έτσι γίνεσαι χλιδάνεργος. Ήρθε ο καιρός να αλλάξουμε νοοτροπία.

*Το παρόν άρθρο της G700 δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος του νέου ανεξάρτητου διμηνιαίου περιοδικού Post Media που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 2008.

Tuesday, December 23, 2008

Η νέα γενιά στο προσκήνιο: δίνουμε αξία στην εργασία, αγωνιζόμαστε για τη διαγενεακή δικαιοσύνη

O Δημήτρης και o Νίκος από τη G700, και o σκηνοθέτης της κωμωδίας "31", Γιώργος Αγγελόπουλος, έρχονται face to face με το βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο πλαίσιο της ραδιοφωνικής εκπομπής του ANT1 radio, Επισκέπτης του Σαββάτου. Για 60 ολόκληρα λεπτά συζητάνε για τη νέα γενιά, τη γενιά του Πολυτεχνείου, το εργασιακό τοπίο στη σημερινή Ελλάδα και τη διαγενεακή δικαιοσύνη. Η εκπομπή έγινε στις 22 Νοεμβρίου 2008, με αφορμή την ημέρα μνήμης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Sunday, December 21, 2008

Ρήξη με το "σύστημα Ελλάδα"


Συνέντευξη της G700 στον Δημήτρη Χρυσικόπουλο για την Κυριακάτικη αθηναϊκή free press, Free Sunday.

1.Κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων των τελευταίων ημερών ορισμένοι υποστήριξαν ότι μεταξύ των διαδηλωτών βρισκόταν και η «γενιά των 700 ευρώ». Κατ' αρχάς, θεωρείτε ότι αυτή η εκτίμηση ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

Έχουμε επανειλημμένα καταδικάσει τους βανδαλισμούς και το πλιάτσικο που έζησε η Αθήνα και άλλες πόλεις τις τελευταίες ημέρες. Η G700 δεν συμμετέχει ούτε επικροτεί μορφές διαμαρτυρίας που χρησιμοποιούν ως κύριο όχημα τη βία και την τυφλή σύγκρουση. Για μας όσοι καπηλεύονται με αυτόν τον άνανδρο και αδιέξοδο τρόπο την αυθεντική έκρηξη οργής της νέας γενιάς λειτουργούν ουσιαστικά σαν κοινοί προβοκάτορες. Προσφέρουν δε αρνητικές υπηρεσίες στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει τόσο η δική μας γενιά όσο και αυτές που θα έρθουν μετά από εμάς.

Δεν ισχυριζόμαστε φυσικά ότι η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα είναι «αθώα του αίματος». Τα αδιέξοδα είναι πραγματικά τεράστια και απαιτούνται μεγάλες συγκρούσεις. Όμως ο κύκλος της βίας είναι φαύλος. Το ζήτημα δεν είναι αυτή η μεγάλη κρίση να γίνει ακόμη μεγαλύτερη, αλλά να καταλαγιάσει η σκόνη και να ανοίξει επιτέλους η μεγάλη συζήτηση που από καιρό εκκρεμεί στη χώρα μας για το τεράστιο έλλειμμα ευκαιριών και δυνατοτήτων που οι μεγαλύτερες γενιές κληροδοτούν στους σημερινούς νέους.

2.Κατά την άποψή σας, ποια είναι τα γενεσιουργά αίτια που οδήγησαν στη δημιουργία ενός πλήθους νέων ανθρώπων με καλές σπουδές, μεγάλη εξειδίκευση και υψηλά τυπικά προσόντα να εργάζεται με μισθούς που δεν φθάνουν ούτε καν για την επιβίωσή του;

Ξεκάθαρα η απουσία της διαγενεακής δικαιοσύνης ως απαρέγκλιτης αρχής και αναπόσπαστου κριτηρίου χάραξης πολιτικών τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια. Το μεταπολιτευτικό status quo, πέρα από ορισμένες σωτήριες επιλογές που είχαν να κάνουν με την εθνική στρατηγική και την αποφασιστική ένταξη της Ελλάδας στα δυτικά πράγματα (στην Ε.Ε. και αργότερα στην ΟΝΕ) δυστυχώς επένδυσε στη μετριοκρατία, το συμβιβασμό με στενά συντεχνιακά συμφέροντα, τη μετακύλιση του κόστους της βολικής αδράνειας στις επόμενες γενιές.

Γι' αυτό σήμερα αντιμετωπίζουμε τεράστια ελλείμματα ως κοινωνία. Έλλειμμα δημοσιονομικό με ένα τεράστιο δημόσιο χρέος που αντιστοιχεί σε 24.000 ευρώ για κάθε Έλληνα, έλλειμμα οικολογικό με ένα φυσικό περιβάλλον στα όρια της περιβαλλοντικής χρεοκοπίας, έλλειμμα εργασιακό με μια μεσαιωνική ιδιωτική αγορά εργασίας και ένα ασφαλιστικό σύστημα στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Για να μη μιλήσουμε για τα εφιαλτικά θεσμικά και πολιτικά ελλείμματα που έχουν δημιουργήσει η εσκεμμένη πολυνομία, η γενικευμένη διαφθορά, τα κυρίαρχα πελατειακά και κομματικά συστήματα.

3.Θεωρείτε ότι η κατάσταση αυτή μπορεί όντως να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις;

Μα τις ζούμε ήδη. Όσο κι αν βολεύει την κυρίαρχη πολιτική τάξη να αφορίζει τη σημερινή κοινωνική αναταραχή σαν μια τυφλή έκρηξη οργής, χωρίς στόχο, χωρίς συνθήματα, χωρίς πολιτική ατζέντα, εμείς πιστεύουμε ότι η νέα γενιά βιώνει μια διαδικασία ραγδαίας ριζοσπαστικοποίησης η οποία είναι προϊόν των σημερινών αδιεξόδων. Υπάρχει εδώ βέβαια μια λεπτή γραμμή κι ένας μεγάλος κίνδυνος. Όλη αυτή η απόλυτα δικαιολογημένη απόγνωση και οργή θα μετεξελιχθεί σε μια διαυγή πολιτική ατζέντα μεγάλων ανατροπών και ρήξεων στο «σύστημα-Ελλάδα» ή θα διολισθήσει σε άναρθρες κραυγές και πλιάτσικο επί δικαίων και αδίκων; Εμείς παλεύουμε και υποστηρίζουμε με τη δράση και τις πρωτοβουλίες μας την πρώτη επιλογή.

4.Πώς μπορεί αυτή η κατάσταση να αλλάξει, δεδομένου ότι πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι, δεδομένης της οικονομικής κρίσης, η σημερινή γενιά θα είναι η πρώτη μεταπολεμική γενιά που θα ζήσει με χειρότερο επίπεδο ζωής από ό,τι οι προηγούμενες;

Καταρχάς απαιτούνται μια σειρά από θεσμικές συμβολικές αλλαγές που θα σηματοδοτήσουν τη στροφή της ελληνικής πολιτείας προς μια ατζέντα πολιτικής περισσότερο φιλική, δίκαιη και οραματική για τη νέα γενιά. Εμείς προτείνουμε λοιπόν θεσμικές παρεμβάσεις είτε μέσα από τη θέσπιση σχετικής συνταγματικής διάταξης, όπως συζητιέται αυτή τη στιγμή στη Γερμανία, είτε μέσα από τη δημιουργία ενός συνηγόρου για τις μελλοντικές γενιές, όπως έχει γίνει στην Ουγγαρία και έχει προταθεί να γίνει και σε επίπεδο ΕΕ με τη Γραπτή Δήλωση 0070/2008, η οποία μέχρι στιγμής, δυστυχώς, δεν καρποφόρησε.

Επί της ουσίας, η διαγενεακή δικαιοσύνη πρέπει να αναχθεί σε ύψιστη κοινωνική αξία, το λιγότερο σε βασική συνιστώσα της κοινωνικής δικαιοσύνης όπως είπε και ο κ. Παπούλιας μετά την επίσκεψή μας στο Προεδρικό Μέγαρο, και να καταστεί κεντρική αρχή η οποία από δω και μπρος θα διέπει όλες τις δημόσιες πολιτικές. Απαιτείται ουσιαστικά ένα συμβόλαιο, ένα New Deal ανάμεσα στις γενιές που θα διανέμει δίκαια τα βάρη και θα διασφαλίζει πόρους, δυνατότητες και ίσες ευκαιρίες, την ισότητα και την αλληλεγγύη σε βάθος χρόνου.

Friday, December 19, 2008

Η διαγενεακή δικαιοσύνη, βασική συνιστώσα της κοινωνικής δικαιοσύνης

«Για εμένα, που έζησα την εξέγερση του 1968 στη Γερμανία, υπάρχει μια διαφορά μεταξύ εκείνων και των δικών σας προσπαθειών. Τα παιδιά εκείνα δεν είχαν το πρόβλημα της εξασφάλισης των μέσων για ζωή, της εξασφάλισης του μέλλοντος. Ήταν εξασφαλισμένα, γιατί όταν θα έβγαιναν από το Πανεπιστήμιο στην αγορά εργασίας γνώριζαν πως θα ήταν καλά αμειβόμενοι, όπως και το απέδειξαν αργότερα, μετά τηνεξέγερση. Κάτι για το οποίο δε μπορείτε να είστε σίγουροι εσείς».

Σε αυτό το απόσπασμα της σύντομης αλλά μεστής συνομιλίας που είχαμε χθες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Κ. Παπούλια, στο προεδρικό Μέγαρο, βρίσκεται κωδικοποιημένος ο πυρήνας του εργασιακού προβλήματος των νέων εργατών γνώσης στη σημερινή Ελλάδα, όπως και η βασική διαφορά μεταξύ των νεανικών κινητοποιήσεων του '68 και το '08. Οι παραδοσιακοί μηχανισμοί οικονομικής και κοινωνικής ανόδου στην Ελλάδα του 2008 έχουν φρακάρει.

Το πανεπιστήμιο που πριν από 30 χρόνια έφτιαχνε γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς για μια ομοιογενή, απλή και ουσιαστικά παρθένα αγορά εργασίας στην οποία η ανεργία ήταν περιστασιακός κίνδυνος και όχι μόνιμο πρόβλημα, σήμερα παράγει στρατιές απογοητευμένων εργατών γνώσης, βορά στις ορέξεις μιας αδυσώπητης εργασιακής πραγματικότητας.

Το γεγονός αυτό, μαζί με τα προβλήματα που επισώρευσε η μεταπολιτευτική περιόδος λόγω της λαϊκίστικης εμμονής στις λίγες και εύκολες λύσεις,το τεράστιο δημοσιονομικό χρέος, το υπό κατάρρευση ασφαλιστικό σύστημα, το μεγάλο οικολογικό έλλειμμα που κληρονομούμε από τις προηγούμενες γενιές, και τα υποβαθμισμένα συλλογικά αγαθά, έχουν αλλάξει τον περιεχόμενο της παραδοσιακής κοινωνικής δικαιοσύνης, βάζοντας το διαγενεακό ζήτημα στο επίκεντρο των κοινωνικών αγώνων.

Στη δήλωση που έκανε ο κύριος Παπούλιας για να μας καλωσορίσει επισήμανε ότι η διαγενεακή δικαισούνη για την οποία μιλάμε "είναι μέρος της κοινωνικής δικαιοσύνης." Ενώ κατά τη διάρκεια της συζήτησης που είχαμε off camera έθεσε το θέμα με ακόμα πιο σαφή τρόπο. "Η διαγενεακή δικαιοσύνη είναι βασική συνιστώσα της κοινωνικής δικαιοσύνης".

Το διαγενεακό ζήτημα λοιπόν, το έλλειμμα ευκαιριών και δυνατοτήτων για τη νέα γενιά, ήρθε στο προσκήνιο ως εθνικό ζήτημα πλέον, το οποίο δίπλα στο πρόβλημα της διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα των πολιτικών και αίτημα στο οποίο πρέπει να εστιάσει η νέα γενιά.

Πως όμως; Με κοινωνική αφύπνιση, ανάληψη της ατομικής ευθύνης του καθενός και ειρηνικούς αγώνες, χωρίς τυφλή βία πίσω από μία κουκούλα. Όπως άλλωστε μας θύμισε σοφά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκείνος το '40 δεν πολέμησε τους Γερμανούς φορώντας κουκούλα, αλλά πρόσωπο με πρόσωπο. Ανάλογα έπραξε το '68, και καθόλη τη διάρκεια του πολιτικού του βίου. Αυτό τον δρόμο επιλέγουμε κι εμείς. Της κατά πρόσωπο αναμέτρησης με τις μεγάλες υστερήσεις που παρουσιάζει η Ελλάδα των αρχών του 21ου αιώνα.

Thursday, December 18, 2008

Στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον τερματισμό της βίας και τη διαγενεακή δικαιοσύνη

Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008, ώρα 13:00, 8μελής αντιπροσωπεία της οργάνωσής μας, της «γενιάς των 700 ευρώ – G700», θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κύριο Κάρολο Παπούλια, στο Προεδρικό Μέγαρο. Ζητήσαμε αυτή τη συνάντηση κάτω από την πίεση των ακραίων συνθηκών που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία, και επειδή επιτέλους πρέπει να ακουστεί και η φωνή του δημοκρατικά σκεπτόμενου τμήματος της νεολαίας από το βήμα των επίσημων θεσμών. Ο στόχος της επίσκεψής μας είναι διπλός.

Πρώτον, να καταδικάσουμε τη βία από όπου και όποιον και αν προέρχεται. Η Ελλάδα της κατάλυσης του κράτους δικαίου, της αστυνομικής αυθαιρεσίας, της κοινωνικής και οικονομικής ανασφάλειας δεν είναι η πατρίδα που οραματιζόμαστε και στην οποία θέλουμε να ζήσουμε, να δημιουργήσουμε και να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας.

Τόσο ο Ειδικός Φρουρός που δολοφόνησε το 16χρονο νεαρό καταλύοντας κάθε έννοια κράτους δικαίου, όσο και όσοι ξεδιάντροπα βανδάλισαν την πόλη, ακόμα και μικροεπιχειρήσεις όπου δουλεύουν νέοι της γενιάς των 700 ευρώ, πρέπει να καταδικαστούν. Απαιτούμε επιτέλους τη συντεταγμένη λειτουργία της Πολιτείας, την εφαρμογή του νόμου και του κράτους δικαίου στο ακέραιο και προς κάθε κατεύθυνση.

Δεύτερον, με την επίσκεψή μας αυτή επιδιώκουμε να μεταφέρουμε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τις απόψεις μας για τη νέα γενιά, η οποία βρέθηκε να είναι η μεγάλη χαμένη της Ελλάδας στο τέρμα του 20ου και στην αυγή του 21ου αιώνα. Με υψηλή ανεργία, χαμηλούς μισθούς, ελλιπείς ευκαιρίες για ποιοτική απασχόληση, έλλειμμα σε ποιοτικά συλλογικά αγαθά, υψηλό δημοσιονομικό και ασφαλιστικό χρέος, διευρυνόμενο οικολογικό έλλειμμα.

Η ευαισθησία του κυρίου Παπούλια άλλωστε, απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γενιά μας είναι δεδομένη και έχει ήδη καταδειχθεί επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της προεδρικής του θητείας. Τόσο με την πρόσκληση που απεύθυνε προς νεανικές οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στις 24/7/2007 στην δεξίωση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Όσο κυρίως με την εισαγωγή της έννοιας της διαγενεακής δικαιοσύνης στον ελληνικό δημόσιο λόγο.

Όπως ο ίδιος ο Πρόεδρος έχει δηλώσει κατά το παρελθόν με αφορμή συζητήσεις για το περιβάλλον:

«…Σε εθνικό επίπεδο, επείγει η εξασφάλιση θεσμικού πλαισίου που θα εγγυάται βιώσιμη ανάπτυξη με σεβασμό στη διαγενεακή δικαιοσύνη, δηλαδή σεβασμό στη φύση που θα κληροδοτήσουμε σ’ αυτούς που έρχονται…» (Κήρυξη της έναρξης του Συνεδρίου «Ενεργειακή Ασφάλεια και Κλιματική Αλλαγή», 5 Μαΐου 2008)

«…Όταν μιλάμε για το περιβάλλον, πρέπει να αναφερόμαστε στην ευθύνη μας απέναντι στις επόμενες γενιές, στην διαγενεακή δικαιοσύνη. Στο χρέος μας απέναντι στα παιδιά που θα κληρονομήσουν ό,τι αφήσουμε πίσω μας. Η ευθύνη είναι ακόμη βαρύτερη. Είναι ευθύνη απέναντι στην ιστορία, απέναντι στη γη που παραλάβαμε, απέναντι σε όλα αυτά που δεν μας ανήκουν και που αντιμετωπίζονται ως δωρεάν ιδιοκτησία ή ως εμπόρευμα…» Ομιλία στο Παγκόσμιο Επιστημονικό Φόρουμ στη Βουδαπέστη, 8 Νοεμβρίου 2007.

Πέρα από το οικολογικό ζήτημα, όμως, υπάρχει επίσης το εργασιακό, το ασφαλιστικό, το δημοσιονομικό, το πρόβλημα των συλλογικών αγαθών. Ζητήματα στα οποία αποτυπώνονται ανάγλυφα οι επιλογές και οι διευθετήσεις ανάμεσα στις γενιές. Ζητήματα που κρίνουν την αλληλεγγύη των γενών και εν τέλει τη συνεργασία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι με λίγα λόγια κρίσιμα εθνικά ζητήματα που μας αφορούν όλους και γι΄αυτό πρέπει να τεθούν σε ύψιστη προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα.

Πιστεύουμε πως μόνο μέσα από αιχμηρές, ωστόσο υπεύθυνες και πάνω απ’ όλα ειρηνικές προσεγγίσεις, μπορεί αυτή η μεγάλη κρίση να μετατραπεί σε δημιουργική δύναμη αλλαγής της πατρίδας μας προς το καλύτερο, και ξαναφέρει την αισιοδοξία και την ελπίδα στα πρόσωπα των νέων, ανοίγοντας ένα νέο πολιτικό και ηθικό κεφάλαιο, μετα-μεταπολιτευτικό, για την Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Wednesday, December 17, 2008

Η γενιά των 700 ευρώ έχει και ψηφιακή φωνή

Της ΜΑΡΙΑΣ ΔΕΔΕ*

«Καμιά γενιά δεν έχει δικαίωμα να υποθηκεύει το μέλλον των επόμενων γενεών με μυωπικές και εγωιστικές επιλογές», τονίζουν και θέτουν ζήτημα «διαγενεακής δικαιοσύνης», ώστε να κατανέμονται δίκαια τα βάρη και τα οφέλη ανάμεσα στις γενιές.

Ο λόγος για τους ανθρώπους της «G700», μιας εναλλακτικής κίνησης πολιτών στο Διαδίκτυο (g700.blogspot.com), η οποία τους τελευταίες έξι μήνες οργανώθηκε στα πρότυπα μιας ΜΚΟ και έχει ήδη φτιάξει έναν διαδικτυακό «Συνήγορο του εργαζόμενου», όπου μια ομάδα ειδικών παρέχει συμβουλές σε εργασιακά θέματα. Ζήτησαν συνάντηση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, αυτός αποδέχτηκε το αίτημά τους, και την Πέμπτη θα διαβούν το κατώφλι του προεδρικού Μεγάρου.

Ελπίζουν, λένε εκπρόσωποί της, με τη συνάντηση αυτή να ανοίξει ένας κύκλος διαλόγου για τα προβλήματα της νέας γενιάς, που δεν θα είναι προσχηματικός και πατερναλιστικός. Ευελπιστούν η νέα γενιά να ενσωματωθεί στην ατζέντα πολιτικών και κομμάτων και να πάψει να αποτελεί μόνο υποσημείωση σε λόγους πολιτικών.

Νέο είδος φτώχειας

Επέλεξαν τον όρο «G700», Γενιά των 700 ευρώ, συμβολικά. «Είναι ένας αριθμός το "700" που προκύπτει από τον βασικό μισθό και συμβολίζει ένα νέο είδος φτώχειας. Δεν παραπέμπει, εξηγεί ένα από τα ιδρυτικά μέλη της, στους εξαθλιωμένους του Ντίκενς που δεν έχουν να φάνε, αλλά σε μια νέα γενιά που αντιμετωπίζει τα εξής θέματα:

- Μισθολογικό: 56% των νέων έως 30 ετών αμείβονται μέχρι 700 ευρώ τον μήνα καθαρά (ΕΣΥΕ), 64,4% των 25ρηδων μέχρι 750 ευρώ (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο).

- Εργασιακό: έλλειμμα ευκαιριών ποιοτικής απασχόλησης. Από το 1983 η ανεργία δεν έπεσε κάτω από το 22% στις ηλικιακές ομάδες 19-24, ούτε κάτω από το 10% στις ηλικίες από 25 έως 34.

- Ελλειμμα σε συλλογικά αγαθά: ο λεγόμενος κοινωνικός μισθός μέσα από την παροχή ποιοτικής παιδείας, υγείας κ.ά. δεν υφίσταται. Μάλιστα, για να εξυπηρετηθεί κάποιος, σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να πληρώσει και το κόστος της διαφθοράς.

- Δημοσιονομικό: κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα χρωστάει πλέον 24 χιλιάδες ευρώ. Η κατάσταση έχει εκτροχιαστεί το τελευταίο έτος με την κατάρρευση της φερεγγυότητας του κράτους στο εξωτερικό. Πόσο θα συνεχιστεί η πλασματική ευημερία;

- Ασφαλιστικό: το αναλογιστικό έλλειμμα του ΣΚΑ φτάνει περί τα 400 δισ. ευρώ. Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα οι κυβερνήσεις έχουν επιλέξει τη φτώχεια για ένα τμήμα ηλικιωμένων συνταξιούχων σε συνδυασμό με τη χειροτέρευση των όρων ασφάλισης για τους νέους.

- Οικολογικό έλλειμμα: καταστρέφουμε σταδιακά τους φυσικούς μας πόρους και το δομημένο περιβάλλον, παραδίδοντας καμένη γη στους νέους και στις επόμενες γενιές».

Εάν σ' αυτά τα έξι πεδία, αναφέρει ο νέος άνθρωπος που μας μιλά, προστεθούν ζητήματα όπως η ιδιωτική υπερχρέωση (κάρτες κ.ά.) και το κόστος αγοράς πρώτης κατοικίας σε σχέση με το ετήσιο εισόδημα των νέων σήμερα και κάνουμε μια σύγκριση με την κατάσταση πριν από 30 χρόνια, έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα γι' αυτό που έχει ονομαστεί «διαγενεακή ανισότητα».

Με τον Πρόεδρο

«Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, σημειώνει, και με αφορμή τα γεγονότα των ημερών που εμείς θεωρούμε ότι αποτελούν μια αυθόρμητη εξέγερση των νέων χωρίς όμως να έχει διαμορφωθεί κάποιο σαφές αίτημα, ζητήσαμε να δούμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να θέσουμε το αίτημα της διαγενεακής δικαιοσύνης. Προς αυτή την κατεύθυνση θα προτείνουμε κάποιες θεσμικές παρεμβάσεις. Ζητάμε κάθε φορά που σχεδιάζεται ή εφαρμόζεται μια πολιτική ή ένας νόμος να προσμετρώνται οι επιπτώσεις της στους νέους.

Το θέμα της νέας γενιάς, επισημαίνει, είναι καζάνι που βράζει. Είναι σύνθετο, δεν εξαντλείται μόνο στα εργασιακά και στα μισθολογικά. Μια πτυχή είναι αυτά. Αυτά τα βιώνουμε άμεσα, όμως είναι ένα γενικότερο ζήτημα. Η νέα γενιά ζητάει τον δικό της ρόλο μέσα στην κοινωνία...Τα ίδια τα παιδιά τούτες τις ημέρες που βγήκαν στους δρόμος με αφορμή τη δολοφονία του Αλέξανδρου, μιλάνε για τα αδιέξοδα στο μέλλον, για όλα αυτά που μας περιμένουν...».

* H Μαρία Δεδέ είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία.


Διαβάσετε επίσης το άρθρο της Στέλλας Κεμανετζή που έγινε πρωτοσέλιδο θέμα στο Έθνος της Δευτέρας, με τίτλο Η Σκυτάλη στη γενιά των 700 ευρώ. Φωτογραφίες Δημήτρης Ψαρρός.



Monday, December 15, 2008

Υπάρχει αίτημα: Διαγενεακή Δικαιοσύνη

Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών μας θλίβουν και μας εξοργίζουν. Ο βανδαλισμός των πόλεων έρχεται, σχεδόν με προβοκατόρικο τρόπο, να ακυρώσει την αυθεντική έκρηξη οργής μιας ολόκληρης γενιάς.

Ταυτόχρονα, η προσπάθεια που γίνεται από πολλούς να παρουσιαστεί η εξέγερση των νέων ως επανάσταση των "σοσιαλ-επαναστατικών" δυνάμεων ενάντια στο “κεφάλαιο” και το φασιστικό ελληνικό κράτος, εκτός του ότι αποτελεί μια άστοχη απόπειρα να αναπαραχθούν αυτούσιες οι συνθήκες και το λεξιλόγιο των πρώτων ημερών της Μεταπολίτευσης, κρύβει επίσης πολιτικά παιχνίδια που συσκοτίζουν τον πραγματικό λόγο για τον οποίο οι Έλληνες νέοι νιώθουν σήμερα τόσο οργισμένοι και βρίσκονται στους δρόμους.

Στην Ελλάδα του 2008, οι νέοι νιώθουμε ριγμένοι και χωρίς προοπτική.

Βιώνουμε μια κατάσταση όπου η δημοκρατική πλειοψηφία είναι άδικη στη διευθέτηση των σχέσεων ανάμεσα στις γενιές. Από τη μία μεριά υπάρχει η γενιά των baby boomers, του 114 και του Πολυτεχνείου, που ανέβηκε μαζικά στο κύμα της μεταπολιτευτικής φουσκοθαλλασιάς και πορεύτηκε στις δεκαετίες που ακολούθησαν επενδύοντας ως επί το πλείστον σε βραχυπρόθεσμες, λαϊκίστικες και κοντόθωρες πολιτικές επιλογές. Από την άλλη υπάρχει η γενιά των baby losers, η γενιά των 700 ευρώ και η μικρότερη αδελφούλα της η γενιά της Χιλιετίας, που τους έλαχε ο κλήρος της κοινωνικής στασιμότητας ή ακόμα και καθόδου, με αποτέλεσμα τα μέλη τους να κινδυνεύουν να καταστούν οι μεγάλοι χαμένοι των αρχών του 21ου αιώνα.

Ο ισολογισμός των γενεών, δηλαδή το τι δίνει και τι παίρνει κάθε γενιά στον κύκλο ζωής της, επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις τόσο στη σημερινή νεολαία, της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία έμαθε να ζει υπό την ασφυκτική προστασία και τα χρηματοδοτικά πακέτα "Μάρσαλ" της οικογένειας, πολλές φορές ακόμη και αφού βγει στην αγορά εργασίας, όσο και στις γενιές που έρχονται μετά από εμάς. Από το 1983, η ανεργία στους νέους ηλικίας 19-24 ουδέποτε έπεσε κάτω του 22%. Σήμερα βρίσκεται στο 22,3%. Αντίστοιχα στην ηλικιακή ομάδα 24-35 ουδέποτε έπεσε κάτω του 10%. Σήμερα βρίσκεται στο 10,3%. Παράλληλα, εδώ και αρκετά χρόνια έχουν διαμορφωθεί ηλικιακά, ιεραρχικά και πελατειακά συστήματα αμοιβής που παραβιάζουν την αξιοκρατία σε βάρος των νέων. Κάποιος που έχει πρόσβαση στα πελατειακά δίκτυα ή βρίσκεται ψηλά στην ηλικιακή επετερίδα προτιμάται από τον εργάτη γνώσης που αποδεδειγμένα παράγει υψηλή προστιθέμενη αξία και είναι σε θέση να αποτελέσει τη νέα πρωτοπορία στην εργασία και την κοινωνία.

Ειδικά στην Ελλάδα, η ανευθυνότητα απέναντι στους νέους και τις μελλοντικές γενιές αποτυπώνεται α) στο γιγάντιο δημόσιο χρέος και την κρίση φερεγγυότητας του ελληνικού δημοσίου στο εξωτερικό, γεγονός που μας κάνει να μοιάζουμε με χώρα της Λατινικής Αμερικής, β) το ελλειμματικό ασφαλιστικό σύστημα μπάχαλο που δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει καμία από τις υποσχέσεις του απέναντι στους νέους, παρά χειροτερεύοντας τους όρους ασφάλισής τους σε σχέση με την προηγούμενη γενιά, γ) το οικολογικό έλλειμμα που κάθε χρόνο διευρύνεται με το να καίμε τα δάση, να αρνούμαστε τους ΧΥΤΑ, να σπαταλάμε το νερό και να μην ακολουθούμε πολιτικές απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, δ) τα ελλειμματικά συλλογικά αγαθά για τα οποία έχουμε μάθει να απαιτούμε μονάχα περισσότερη χρηματοδότηση, αλλά καμία διασφάλιση ότι παράγουν υψηλή δημόσια και κοινωνική αξία προς όφελος όλων.

Αγνοώντας αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα που καθιστά τη χώρα μας ένα ευρώ καλύτερη απ' την Αργεντινή του 2000, και δεδομένου ότι το αριθμητικό, κοινωνικό και πολιτικό βάρος της νεολαίας έχει μειωθεί, οι νέοι ηλικιωμένοι της γενιάς του Πολυτεχνείου και του 114 ετοιμάζονται για μία 2η εφηβεία. "Νοσταλγούν" την "επανάσταση" την οποία εκείνοι ποτέ δεν έκαναν και προβάλουν στους σημερινούς νέους, από την ασφάλεια του επαγγελματικού και κοινωνικού τους "ρετιρέ", ερμηνείες και αναλυτικά εργαλεία που λίγο έχουν να κάνουν με τα πραγματικά σημερινά μας προβλήματα.

Στην πραγματικότητα, πολλοί από τους ίδιους "δημοσιολογούντες" και όψιμους μεσήλικες νεολάγνους των καναλιών που επικροτούν αβίαστα και ανεύθυνα κάθε έκφραση της σημερινής κοινωνικής αναταραχής, έχουν ήδη υποθηκεύσει με τις επιλογές τους το δικό μας μέλλον επιφυλλάσσοντας στη νέα γενιά το ρόλο της Ιφιγένειας που θα επωμιστεί το κόστος που προκύπτει τόσο από τις εκκρεμότητες του παρελθόντος και την κοινωνία της παρασιτικής κατανάλωσης χωρίς παραγωγική βάση, όσο και της προσαρμογής που απαιτείται για να αποφευχθεί η κατάρρευση.

Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Υπάρχει αίτημα και είναι σαφές. Διαγενεακή Δικαιοσύνη τώρα. Καμία γενιά δεν έχει το δικαίωμα να υποθυκεύει το μέλλον των σημερινών νέων και των επόμενων γενεών. Όλες οι γενιές έχουν το δικαίωμα να ζήσουν σε ένα υγιές φυσικό και δομημένο περιβάλλον, απαλλαγμένες από δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη που δεν τους αναλογούν.

Η διαγενεακή δικαιοσύνη μπορεί να προωθηθεί με πολλούς τρόπους. Θεσμικά είτε μέσα από τη θέσπιση σχετικής συνταγματικής διάταξης, όπως συζητιέται αυτή τη στιγμή στη Γερμανία, είτε μέσα από τη δημιουργία ενός συνηγόρου για τις μελλοντικές γενιές, όπως έχει γίνει στην Ουγγαρία και έχει προταθεί να γίνει και σε επίπεδο ΕΕ με τη Γραπτή Δήλωση 0070/2008, η οποία μέχρι στιγμής, δυστυχώς, δεν καρποφόρησε.

Επί της ουσίας, η διαγενεακή δικαιοσύνη πρέπει να αναχθεί σε ύψιστη κοινωνική αξία, ισοδύναμη με την κοινωνική δικαιοσύνη, και να καταστεί κεντρική αρχή η οποία τούδε και στο εξής θα διέπει όλες τις δημόσιες πολιτικές.

Απαιτείται ουσιαστικά ένα συμβόλαιο, ένα New Deal ανάμεσα στις γενιές που θα διανέμει δίκαια τα βάρη και θα διασφαλίζει πόρους, δυνατότητες και ίσες ευκαιρίες, την ισότητα και την αλληλεγγύη σε βάθος χρόνου.

Ο χρόνος που έχει η πολιτεία να δράσει δεν είναι απεριόριστος. Η κρίση είναι παρούσα εδώ και χρόνια, σιωπηλή, υπόγεια, διαβρωτική. Έχει αρχίσει ήδη να φθείρει τις σχέσεις ενός κομματιού της νεολαίας με τη δημοκρατία.

Οι τεχνικοί της εξουσίας, καριερίστες πολιτικοί, πρέπει να διακινδυνεύσουν να κοιτάξουν στα μάτια το πρόβλημα. Η ατζέντα της διαγενεακής δικαιοσύνης θα κάνει καλό. Μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικές και δίκαιες λύσεις στο εργασιακό, το οικολογικό, το ασφαλιστικό και το δημοσιονομικό. Επενδύοντας στους εργάτες της γνώσης και όχι στα άπληστα golden boys και τις κομπίνες τους είναι σε θέση να δημιουργήσει μια ανάπτυξη που θα υπηρετεί ισόρροπα τις ανάγκες των σημερινών ανθρώπων, χωρίς να υπονομεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών πολιτών να ικανοποιούν τις δικές τους.

Friday, December 12, 2008

Riots in Greece: A young generation under pressure?

During the last four days analysts, politicians, journalists, parents and even we, young workers aged 25 to 35, try to understand the reasons behind the wave of street protests and violence, which is shaking our country.

A Young Generation under pressure? photo by G700


The shooting of a 16 year old boy, Alexis Grigoropoulos, by a police officer on Saturday evening, is in itself a poor excuse for a five day burning and looting in the city of Athens, not to mention the expansion of protests outside the capital.

So, why is the flame of protest both civil as well as uncivil still lit?

Well, partly out of police incompetence. Partly because the anarchists want it. Partly because certain political organizations of the Left and the extreme left provoke it, aiming to reap electoral benefits from the fuss. Partly because people with different profiles, school gangs, economic immigrants, disadvantaged poor and junkies, participate in it willingly, as it is always better to get a new pair of sunglasses and a mobile phone for free than having to pay for it.

Not disregarding the validity of the above explanations, we consider them to be rather superficial.

There is a bigger problem in Greece today.

It is time we dug a bit deeper into our collective soul and examined the post junta Greek society, democracy and culture in order to understand why this revolt is taking place.

If we did, we would see that the December riots are due to a set of complicated and interconnected social and cultural reasons, simplistic police-competency focused analysis as well as left wing conspiracy theories cannot grasp to the full.

The so called 3rd Greek Republic (1974…) has failed on many fronts.

Let us begin with the basic stuff: state incompetence. It is not only the police who lack a consistent policy, are unorganized with no appropriate operation plans and raided by corruption and nepotism. It is also the conservative government, which like most Greek governments in the past, apart form failing on the operational front, it has also allowed for the growth of a violent youth subculture, which makes its presence felt not only in Eksarxeia, but even more so in schools and universities, football fields, basketball arenas, outside on the streets when driving. If we take into consideration the complete absence of sanctions when people get arrested for violence and hooliganism, it is easy to see how the Greek state has traditionally being rewarding this aggressive behavior among young people. It is fun and free of cost “na ta spame”, to break everything up.

photo by G700

The above reality has led many people to believe that the 3rd Greek Republic has an entrenched culture of civil disobedience. As Yale professor Stathis Kalyvas argued, these riots are a symptom of a deep cultural problem. Since 1974 and the transition to democracy in Greece, civil disobedience has been seen as "almost always justified."

Indeed, civil disobedience has proven to be extremely resistant in time, resulting to what can be called a heroic youth culture of demonstrations and violent protests, where young people and especially students try to imitate the days of the Polytechneio revolt against the junta.

But is this the case today? Not really!

To argue that the December protests are exclusively a symptom of such a cultural phenomenon, therefore accepting that what we are really confronting is the usual revolutionary folklore, is like driving in LA with map of New York.

What Greece is experiencing at the moment is a serious young people problem.

Young Greeks, even those up to the age of 35, make up a silent majority of overworked, underpaid, debt ridden and insecure citizens. Even worse they see no future, because they feel the economic mobility ladder has broken.

Two years ago we came up with the term “generation 700 euros”, after the Greek minimum wage, so as to symbolize the job market frustration experienced by young Greeks, including ourselves, who come face to face with hostile working conditions, limited work potential and poor wages.

For those who want to get a job, unemployment is a vicious condition any way you look at it, and Greece is a textbook case of a permanent lack of jobs at every level of the economy, including the supposedly higher echelons with the good pay package.

The facts speak for themselves. According to OECD and Eurostat, unemployment within the age cohort of 19-24 has never fallen below 22% since 1983. Today it stands at 22.3%. Equally speaking it has never fallen below 10% for the ages 25-34. Today it stands at 10.3%. According to a recent survey contacted by the Athens Educational Institute 64,4% of graduates aged 25 earn less than 750 euros per month. According to the National Statistics Agency (ESYE) 56% of workers up to the age of 30 get paid up to 700 euros per month.

Added to all these, if we take into account the lack of quality collective goods, the huge public debt, the gigantic social security liabilities and the environmental deficit that Greece, and especially Athens, is facing today, we would come up with the equivalent of the ingredients of a Molotov bomb.

Rightly so, young people today feel they are rapidly becoming the lost generation of Greece. Their parents were the baby boomers. They are now facing the danger of becoming baby losers. The generational gap is widening as the 114 and Polytechneio generations keep on transferring the bill of the post-junta consumerist society to the young and future citizens. By protesting and striking young people voice this very concern too. "Not only for Alex, but because we won't take it any more" many students say.


Having said that, sooner than expected young teenagers of the millennium generation and we, the young workers of generation 700 euros, will need to start looking for practical solutions to our problems.

Solutions! Now that’s where the real problem starts. As politicians usually say when they want to justify their inactivity “there are no magical solutions”. Of course! There are no easy fixes. Solutions do exist though. They are to be found in fighting the ills of the Greek economy: crony capitalism, public sector inefficiency, nepotism, public finances that are in a state of insolvency, labor market “rigid-anomy”, lack of opportunities and funds in the beginning of young people’s working lives, narrow production base, low skill economy, gerontocracy, inefficient education system. It ain’t a small task. But these are the strategic policy areas that a New Deal for the Young and the rest of the country needs to address immediately. Fixing those problems is the only way to restore social and integernerational justice in the country, and advance into a new era of sustainable prosperity. This is what we should be fighting for today. Young Greeks must win peacefully the future we deserve.

Tuesday, December 9, 2008

Να σταματήσει η τυφλή βία. Διεκδικούμε ειρηνικά το μέλλον που μας αξίζει!

Το κύμα βίας που μαίνεται εδώ και τρεις μέρες στους δρόμους της Αθήνας και στις μεγάλες πόλεις της επαρχίας, με αφορμή την εν ψυχρώ δολοφονία ενός 16χρονου από Ειδικό Φρουρό της Αστυνομίας, δε λέει να κοπάσει.

Υπάρχει πρόβλημα. Και δεν είναι αποκλειστικά επιχειρησιακό, λόγω της αυτοκατάργησης του κράτους που έχει αφήσει τα πράγματα ανεξέλεγκτα είτε γιατί νιώθει ενοχές είτε γιατί πολύ απλά βρίσκεται σε αδυναμία να ηγηθεί της αστυνομίας.

Το πρόβλημα είναι η κοινωνική βία που εκδηλώνεται στους κόλπους ενός σημαντικού τμήματος της νέας γενιάς για μια σειρά από λόγους. Το βλέπουμε στα γήπεδα εδώ και χρόνια, αλλά και έξω απ' αυτά στους δρόμους και τα στημένα ραντεβού που δίνονται για να πέσει ξύλο ανάμεσα στα σχολεία. Το παρατηρούμε στις passive aggressive προσωπικότητες πολλών νέων οι οποίοι κάτω από το παθητικό προσωπείο κρύβουν ανθρώπους που απέχουν ένα «τσαφ» από το να εκραγούν λόγω του πιεστικού εργασιακού προβλήματος που βιώνουν, της έλλειψης ζωτικού χώρου σ' ένα άθλιο αστικό κέντρο χωρίς υποδομές και συλλογικά αγαθά, της γενικότερης αίσθησης ότι δεν υπάρχει προοπτική για το μέλλον.

Στα επεισόδια, απ' ό,τι φαίνεται δε συμμετείχαν μόνο γνωστοί άγνωστοι κουκουλοφόροι, αλλά και άσχετοι μαθητές λυκείων και απλοί νεαροί 25άρηδες σε μικρές παρέες των δύο ή τριών ατόμων που είτε ήθελαν να «κάψουν το μπουρδέλο» είτε να κλέψουν. Βρισκόμαστε εδώ αντιμέτωποι με μια οιωνεί ριζοσπαστικοποίηση ενός κομματιού της νεολαίας προς τη λάθος κατεύθυνση. Από την κοινωνική διεκδίκηση, τους πολιτικούς αγώνες και την αυτονόητη οργή κάποιοι μπαλατζάρουν επικίνδυνα προς την κοινωνική παραβατικότητα. Όμως το έγκλημα είναι έγκλημα. Δεν είναι πολιτική. Το Σάββατο το βράδυ διεπράχθη ένα έγκλημα. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και την Κυριακή, όπως και χτες το βράδυ. Σε όλες τις περιπτώσεις πάνω απ’ όλους και απ’ όλα οφείλει να είναι ο νόμος και η εφαρμογή του.

Δυστυχώς οι θεσμοί είναι σάπιοι και η επιλεκτική εφαρμογή των νόμων ο κανόνας. Νέοι και κοινωνία σε απελπισία με ποδοματημένη αξιοπρέπεια και χωρίς ελπίδα.

Το μήνυμα μιας συντεταγμένης πολιτείας στην προκειμένη περίπτωση θα έπρεπε να είναι διττό και να έχει πολλαπλούς αποδέκτες: ότι σε μία δημοκρατία κανένας κρατικός λειτουργός σε καμία περιοχή της χώρας δεν είναι υπεράνω του νόμου όπως όμως κι ότι ο δημόσιος χώρος ελέγχεται από τη συντεταγμένη πολιτεία και όχι από αγνώστους.

Οφείλουμε να αντιδράσουμε όχι μόνο κατά της αυθαίρετης εξουσίας που δολοφονεί, αλλά και κατά της οργανωμένης βίας που πλιατσικολογεί. Εν τέλει κατά της οικειοθελούς παραίτησης και απόσυρσης της οργανωμένης πολιτείας από την άσκηση των καθηκόντων της.

Οφείλουμε να κάνουμε την οργή αποφασιστικότητα και να διεκδικήσουμε το μέλλον μας με αισιοδοξία. Να παλέψουμε για την αξιοπρέπεια μας και να κατακτήσουμε τις ευκαιρίες μας.

Η ανεξέλεγκτη βία του όχλου, με τις φωτιές και την καταστροφή δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας η οποία δεν αποτελεί καν συμβολικό στόχο ενάντια στο σύστημα (τι να πει κανείς όταν καίγεται ένα τυροπιτάδικο), όχι μόνο δεν αποτελεί διέξοδο, αλλά ζημιώνει την κοινωνία διαβρώνοντας την κοινωνική συνοχή .

Την καταδικάζουμε απερίφραστα και ζητούμε επιτέλους να σταματήσει.

Η νέα γενιά σήμερα πρέπει να αναζητήσει διέξοδο μέσα από την ειρηνική διεκδίκηση μιας ατζέντας αλλαγών στην κοινωνία και την οικονομία. Ό,τι κι αν ψηφίζει όπου κι αν πρόσκειται πολιτικά και ιδεολογικά. Μια ατζέντα που θα στοχεύσει στην αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των νέων, έτσι ώστε οι νέοι, ανεξαρτήτως εισοδηματικής κατάστασης της οικογένειάς τους, να είναι σε θέση να ξεκινήσουν από μια καλύτερη αφετηρία τη ζωή τους και να αισθάνονται ότι υπάρχει ελπίδα και προοπτική.

Πρέπει να βρούμε ξανά τη χαμένη μας αισιοδοξία. Να πάψουμε σαν κοινωνία να δημιουργούμε πολίτες πτώματα εμποτισμένα μέχρι το μεδούλι στον κοινωνικό πεσιμισμό και την αγανάκτηση που δημιουργεί η αίσθηση προσωπικού αδιεξόδου. Στο σημείο αυτό, με κύριο υπεύθυνο την κυβέρνηση της ΝΔ, έχουμε αποτύχει πλήρως.

Εμείς σαν G700 έχουμε επανειλημμένα μιλήσει για ένα New Deal για τη νέα γενιά, σε συνδυασμό με αυτονόητες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην οικονομία, πολύ πριν ξεκινήσει η «newdeal-ολογία» των κομμάτων εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Δεν είναι δυνατόν να μένουμε θεατές και απαθείς απέναντι στο ξήλωμα των θεσμών και την κυριαρχία των κυκλωμάτων. Οφείλουμε να δουλέψουμε και να δώσουμε μάχες για να στερεώσουμε τη δημοκρατία και να δώσουμε προοπτική στη νέα γενιά. Η δύναμη μας είναι το θάρρος της γνώμης μας, η οργάνωση, η δικτύωση και η μεταξύ μας κοινωνική συνεύρεση, η συμμετοχή μας σε ασταμάτητες ειρηνικές διαδηλώσεις της κοινωνίας των πολιτών, εργατικές, πολιτικές, ιδεολογικές. Για να τελειώνουμε με τις εκκρεμότητες της μεταπολιτευτικής περιόδου και να φτιάξουμε το παρόν και το μέλλον που μας αξίζει.

Sunday, December 7, 2008

Θλίψη και Θυμός

Πριν ένα εικοσιτετράωρο έπεσε νεκρό ένα παιδί 16 ετών από σφαίρα ειδικού φρουρού της αστυνομίας. Τέτοια ώρα οι αναλύσεις περισσεύουν και ο θυμός κυριαρχεί. Και δικαίως.

Ιδιαίτερα όταν αυτοί που θα έπρεπε να σκύβουν το κεφάλι από ντροπή για το θάνατο αυτού του παιδιού έχουν το θράσος και εμπαίζουν την κοινωνία.

Ο υπουργός εσωτερικών που ψευτο-παραιτείται και στη συνεχεία, ανακουφισμένος εμφανώς από την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού, βρίσκει κατάλληλη την ώρα και τη στιγμή και παραδίδει μαθήματα συνταγματικού δικαίου από τηλεοράσεως. Δεν ενδιαφέρουν κ. Υπουργέ οι ακαδημαϊκές σας αναλύσεις για το ρόλο της αστυνομίας σε ένα δημοκρατικό κράτος την ώρα που ένα παιδί κείτεται νεκρό από σφαίρα αστυνομικού. Και αν πραγματικά έχετε τσίπα, σηκωθείτε και φύγετε. Δεν μπορεί να σας κρατήσει κανείς με το ζόρι.

Η Κυβέρνηση της χώρας έχει υποβαθμίσει τα τελευταία πέντε χρόνια κάθε έννοια κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Ας μην ξεχνούμε τη "ζαρντινιέρα" στη Θεσσαλονίκη, τα σκάνδαλα, τη διαμάχη με τις Ανεξάρτητες Αρχές και την ενθάρρυνση μικροκυκλωμάτων στα ανώτατα κλιμάκια της δικαιοσύνης ώστε να χειραγωγούνται εύκολα οι θεσμοί, την ουσιαστική υποβάθμιση με κάθε τρόπο της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων.

Μην ξεχνούμε.

Είναι η κυβέρνηση που έχει κλείσει το μάτι στην κοινωνία ότι οι θεσμοί ισχύουν μέχρι εκεί που μας βολεύει.

Είναι η κυβέρνηση που έχει κλείσει το μάτι στους πολίτες ότι ο τσαμπουκάς είναι αυτός που μετράει, με αυτόν «γίνονται οι δουλειές» και όλα τα άλλα είναι φύκια για μεταξωτές κορδέλες.

Είναι η κυβέρνηση που έχει δώσει το σήμα στους Έλληνες ότι τα δικαιώματα των υπολοίπων είναι ισχυρά μέχρι το σημείο εκείνο που εξυπηρετούνται οι δικές μας ιδιοτέλειες.

Όλη αυτή η νοοτροπία του χαλαρά και της ελαστικής εφαρμογής των νόμων από μια κυβέρνηση ουσιαστικά απούσας τόσο στο κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας στις πόλεις όσο και της αντιμετώπισης της κοινωνικής βίας που βρίσκεται σε έξαρση στα γήπεδα και τους δρόμους, είναι αυτή που ενθαρρύνει τις αντικοινωνικές συμπεριφορές στην καθημερινότητα μας, οπλίζει τα χέρια των αστυνομικών και δίνει άλλοθι στο «ψεύτικο αντάρτικο των πόλεων» που έψαχνε δεκαετίες το δικό του μάρτυρα.

Μοναστηράκι, Σάββατο 6-12-2008, 3:30 am, Photo by G700

Είναι ώρες που η θλίψη και η οργή κυριαρχούν. Στη μνήμη όλων όσοι χάνονται από την κρατική αυθαιρεσία ή ανικανότητα πρέπει τέτοιες στιγμές να δηλώνουμε την πίστη μας στη δημοκρατία και στους θεσμούς της. Ακόμη και με αυτούς τους κυβερνώντες, τους ανερμάτιστους και μοιραίους.

Thursday, December 4, 2008

Το πρόσχημα της κρίσης

Τους τελευταίους δύο μήνες παρακολουθούμε έκπληκτοι, την παγκόσμια οικονομική κρίση να μετατρέπεται σε πρόσχημα για πάσης φύσεως τρελές απαιτήσεις και επικίνδυνα αιτήματα από διάφορες ομάδες συμφερόντων. Πρώτα ήρθαν οι τράπεζες οι οποίες απαίτησαν η χρηματική στήριξη του δημοσίου να τους δοθεί χωρίς ίδια συμμετοχή στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και χωρίς έλεγχο από το κράτος. Σχεδόν την πήραν. Τώρα έχουμε τους βιομήχανους και τους εμπόρους, οι οποίοι δια του προέδρου του ΕΒΕΑ, κ. Μίχαλου, ζητάνε γενική μείωση (μικρή σημασία έχει αν γίνει με νόμο ή με συμφωνία) της εργάσιμης βδομάδας σε 3 έως 4 μέρες με αντίστοιχη μείωση των απολαβών των εργαζομένων.

Για σταθείτε ρε παιδιά; Εξ’ όσων μπορούμε να γνωρίζουμε, πολλοί από εσάς, όπως για παράδειγμα η επιχείρηση Μαϊλης που θέτει σε διαθεσιμότητα 140 εργαζόμενους, εκπρόσωπο της οποίας ακούσαμε να μιλάει στην εκπομπή Αποδείξεις χτες το βράδυ, είχατε πρόβλημα και γράφατε ζημιές εκατομμυρίων πολύ πριν έρθει η κρίση και σας χτυπήσει την πόρτα. Μην προσπαθείτε λοιπόν να νομιμοποιήσετε πολιτικές μαζικών και φτηνών απολύσεων φορτώνοντάς τα όλα στην κρίση, γιατί θα τρελαθούμε…

Η πρόταση Μίχαλου, όπως παλιότερα η πρόταση της Κυβέρνησης για υποχρεωτική υπαγωγή όλων των τραπεζών στο πακέτο των 28 δις ευρώ και στη συνέχεια η προτροπή της ΓΣΕΕ «την κρίση να την πληρώσουν οι τραπεζίτες», ανήκουν στην κατηγορία "αφόρητος λαϊκισμός" χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Είναι κούφιοι ριζοσπαστισμοί οι οποίοι στο βωμό του εντυπωσιασμού των ομάδων που εκπροσωπούν θυσιάζουν αναίσχυντα την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη και αγνοούν την πραγματικότητα στο μικροεπίπεδο της κάθε επιχείρησης και του κάθε σωματείου εργαζομένων.

Η κρίση, η οποία στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει εδώ και καιρό λόγω της «αργεντινοποίησης» της ελληνικής οικονομίας και έχει να κάνει τόσο με την κρίση φερεγγυότητας της χώρας όσο και με τη στενή της παραγωγική βάση, μας αφορά όλους. Όλοι πρέπει να δουλέψουμε για να αντιμετωπίσουμε το χρέος, το έλλειμμα ρευστότητας στην αγορά για να αποφύγουμε την ύφεση που έρχεται σφαίρα κατά πάνω μας.

Αυτό φυσικά δεν μπορεί να γίνει με πυροτεχνήματα τύπου Μίχαλου. Ούτε φυσικά με τις μεγαλόπνοες γενικολογίες ορισμένων πολιτικών και πολιτικολογούντων οι οποίες συνήθως υποκρύπτουν έναν άκρατο λαϊκισμό.

Η πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΑ διέπεται από ένα στενά συντεχνιακό πνεύμα καθώς γράφει στα παλιά της τα παπούτσια τα ευρύτερα συμφέροντα της κοινωνίας και της οικονομίας σε συνθήκες κρίσης. Να προστατευτούν πάση θυσία οι επιχειρηματίες και οι άλλοι ας κόψουν το κεφάλι τους. Δεν είναι έτσι όμως. Οι εργαζόμενοι είναι και αυτοί καταναλωτές. Εφόσον περικοπούν επιπλέον τα εισοδήματά τους, ο πρώτος που θα πληγεί από τη μείωση της κατανάλωσης θα είναι οι ίδιες οι επιχειρήσεις και ο κύκλος εργασιών τους. Πρόκειται για ανερμάτιστη πρόταση που προσεγγίζει την οικονομική κρίση και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις εντελώς άστοχα και επιδερμικά.

Η ενδεχόμενη γενική εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο να μεταφερθούν πιθανά προβλήματα, από τους έχοντες υψηλά εισοδήματα από κεφάλαιο και παροχή υπηρεσιών τύπου golden boys στη γενιά των 700 ευρώ και τα μεσαία στρώματα που μέχρι στιγμής αντέχουν και σε κάποιες περιπτώσεις κρυφογελάνε, γιατί βλέπουν να αποκλιμακώνονται κι οι τιμές που μέχρι πρότινος είχαν θερίσει τα εισοδήματά τους.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Έχει πρόβλημα μια επιχείρηση;

Πρώτον, ας αποδείξει την ιδιαίτερη φύση των σημερινών της προβλημάτων. Υπήρχαν από πριν, ήταν δηλαδή διαρθρωτικά, ή τώρα εμφανίστηκαν, είναι δηλαδή κυκλικά και έντονα; Διότι αν είναι διαρθρωτικά τότε όπως ρητά προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις κατευθυντήριες γραμμές που έχει εκδώσει για την κρίση δεν συνάδει λόγος για ειδική μεταχείριση ενός κλάδου ή μιας επιχείρησης, είτε μιλάμε για επιδότηση είτε για περικοπές.

Δεύτερον, κι εφόσον έχει πρόβλημα λόγω της κρίσης, ποιο είναι το πρόβλημα ακριβώς; Είναι πρόβλημα ρευστότητας ή μείωσης των πωλήσεων και του κύκλου εργασιών και άρα αύξησης του κόστους και των ζημιών;

Τρίτον, μέχρι στιγμής το πρόβλημα για τις περισσότερες επιχειρήσεις φαίνεται να αφορά πρωτίστως στο θέμα ρευστότητα. Εάν το πρόβλημα όμως είναι η ρευστότητα και η δύσκολη πρόσβαση στο χρήμα δεν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει να γίνουν απολύσεις και να μην υπαχθεί η επιχείρηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας που θέσπισε η κυβέρνηση (ρήτρα δανεισμού στο τραπεζικό πακέτο, ΤΕΜΠΜΕ κοκ);

Τέταρτον, εάν δεν υπάρχει άλλη λύση από το να προχωρήσει σε περικοπές μισθών και προσωπικού η επιχείρηση έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει διαπραγματευόμενη με το εργατικό σωματείο χωρίς τη συνδρομή των άνωθεν τριτοβάθμιων εργοδοτικών κι εργατικών οργανώσεων βάσει των ισχύοντων νόμων. Ο νόμος ήδη δίνει το δικαίωμα στις επιχειρήσεις να λειτουργούν λιγότερες ημέρες την εβδομάδα, μέσω του θεσμού της «εκ περιτροπής εργασίας». Προϋπόθεση αποτελεί η έγγραφη συμφωνία εργοδότη και μισθωτού, καθώς και η αναγγελία αυτής της αλλαγής στην Επιθεώρηση Εργασίας. Μάλιστα, η νομοθεσία προβλέπει ότι οι εργοδότες μπορούν να επιβάλουν την «εκ περιτροπής» εργασία στους μισθωτούς και χωρίς τη συγκατάθεσή τους, υπό τον όρο ότι μπορούν να αποδείξουν περιορισμό των εργασιών τους.

Τι άλλο ζητάει ο κύριος Μίχαλος λοιπόν, αν όχι να κολακέψει την εκλογική του πελατεία στο ΕΒΕΑ; Μήπως να χρησιμοποιήσει την κρίση για να πετύχει ακόμα μεγαλύτερες περικοπές και ακόμα φτηνότερες απολύσεις; Αυτά δεν είναι σοβαρές προτάσεις παρότι ηχούν καλά και αυτονόητα στα αυτιά πολλών επιχειρηματιών που μιλάνε τη γλώσσα της πιάτσας.

Μάλιστα, εμείς σ’ αυτό το σημείο θα αντιπαραθέταμε το επιχείρημα ότι ο θεσμός της εκ περιτροπής εργασίας είναι υπέρ το δέον ελαστικός. Η εφαρμογή του με πρόσχημα την κρίση θα έπρεπε να οδηγήσει σε ενίσχυση των εγγυήσεων που προσφέρει, έτσι ώστε μακροπρόθεσμα να μην υποβαθμιστεί και κινδυνεύει να πεταχτεί στα αζήτητα ο παραγωγικός συντελεστής εργασία.

Όπως το έθεσε ο blogger Jaga σε άρθρο του στο προσωπικό του blog, The Zocalo, και σχολίασε στο προηγούμενο ποστ, για να συμφωνήσουν οι εργαζόμενοι σε μείωση ωρών και άρα αποδοχών και εκ περιτροπής εργασία με πρόσχημα την κρίση θα πρέπει να υπάρχει "ανταποδοτικότητα" από την επιχείρηση, ώστε η συμφωνία να είναι δίκαιη. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι μπορεί να συμφωνήσουν ΜΟΝΟ αν έχουν *γραπτές* εγγυήσεις ότι: (α) η μείωση αποδοχών θα γίνει σε όλα τα κλιμάκια των υπαλλήλων (ίσως με μεγαλύτερη βαρύτητα στους υψηλόμισθους, μια και εκεί υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο), (β) ότι αυτό το μέτρο είναι προσωρινό με συγκεκριμένο ορίζοντα "επαναφοράς" στο κανονικό καθεστώς, (γ) γραπτή δέσμευση ότι δεν θα υπάρξει αθέτηση της συμφωνίας και απολύσεις πάραυτα.

Η κρίση, η οποία στην Ελλάδα είναι πρωτίστως εσωτερική, θέλει υπευθυνότητα και κοινή προσπάθεια για να ξεπεραστούν τα προβλήματα στην οικονομία με τις ελάχιστες απώλειες για όλους. Όχι κανονιές στον αέρα, γιατροσόφια, ασπιρίνες στον πονόδοντο και μονόπαντες υπεραπλουστευμένες προσεγγίσεις που διχάζουν και φοβίζουν την κοινωνία σε μια δύσκολη στιγμή, με αποκλειστικό στόχο την εξυπηρέτηση των εγωιστικών συμφερόντων.

Tuesday, December 2, 2008

Βρυξέλλες update: Ενάντια στη working-time directive, υπέρ της διαγενεακής δικαιοσύνης

Τη Δευτέρα, 1 Δεκεμβρίου 2008, βρεθήκαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης που διοργάνωσε η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, κα. Μαίρη Ματσούκα, με σκοπό την ενημέρωση για την οδηγία περί διευθέτησης του χρόνου εργασίας (δεύτερη ανάγνωση), καθώς και το άνοιγμα ενός διαλόγου και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γύρω από το εργασιακό πρόβλημα των νέων, και συγκεκριμένα της γενιάς των 700 ευρώ.


Σχετικά με την ανάδειξη του ζητήματος της γενιάς των 700 ευρώ στην Ευρώπη, η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε ότι τους επόμενους μήνες, σε συνεργασία με εκπροσώπους κοινοβουλευτικών ομάδων και από άλλες χώρες-μέλη, θα διοργανωθεί πανευρωπαϊκή εκδήλωση στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή αντίστοιχων κινήσεων από όλη την Ευρώπη. Σκοπός αυτής της συνάντησης θα είναι η σύνταξη μιας κοινής γραπτής δήλωσης αρχών που θα αφορά στα εργασιακά προβλήματα των ευρωπαίων νέων.

Στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε προς τους έλληνες δημοσιογράφους που παρακολούθησαν την εκδήλωση, μίλησε ο εκπρόσωπος της G700, Δημήτρης Γκούγκλας. Ακολουθεί το κείμενο της παρέμβασής του.

Μ.Ματσούκα, Δ.Γκούγκλας, Μ.Σπινθουράκης, Ν.Λιούσης.

Καλημέρα.

Λέγομαι Δημήτρης Γκούγκλας και είμαι ιδρυτικό μέλος της εναλλακτικής κίνησης του διαδικτύου Η γενιά των 700 ευρώ. Της λεγόμενης G700.


Μαζί μου σήμερα στις Βρυξέλλες βρίσκονται άλλα 10 παιδιά, βασικοί συντελεστές και μέλη της γενιάς των 700 ευρώ. Παρακαλώ, όταν τελειώσω με την εισήγησή μου, μπορείτε να απευθύνετε ερωτήματα και προς την υπόλοιπη ομάδα.


Πριν ξεκινήσω, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω εκ μέρους όλων την ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Μαίρη Ματσούκα, για την πρωτοβουλία που ανέλαβε να διοργανώσει αυτή τη συνάντηση στις Βρυξέλλες με θέμα το εργασιακό και τη γενιά των 700 ευρώ, KAI να πω επίσης δυο λόγια για την ίδρυση και λειτουργία του blog της G700 που τον Ιανουάριο κλείνει δύο χρόνια ζωής.


Ξεκινήσαμε να blog-άρουμε στις 17 Ιανουαρίου 2007 για να δώσουμε φωνή σε μια υπαρκτή, αλλά σιωπηλή και ανεκπροσώπητη κοινωνική πλειοψηφία: τους νέους εργαζόμενους 25 έως 35 ετών που ενώ διαθέτουν προσόντα και δυνατότητες, δεν επιβραβεύονται από την ελληνική αγορά εργασίας.


Πήραμε αυτή την πρωτοβουλία διότι είχαμε αγανακτήσει πραγματικά με την κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό εργασιακό τοπίο. Ισχνοί μισθοί, περιορισμένες επαγγελματικές προοπτικές, πολυεργασία, υπερεργασία και ελάχιστος ελεύθερος χρόνος.


Καταλάβαμε πολύ γρήγορα ότι η εργασία στην Ελλάδα είναι αρκετά υποβαθμισμένη. Είναι καλύτερα να είσαι αεριτζής και ακάλυπτος ή να σε πληρώνουν οι γονείς σου για να κάθεσαι, από το να κοπιάζεις και να ανταμείβεσαι πραγματικά γι’ αυτό.


Πλέον έχουμε κλείσει 5 χρόνια στην αγορά εργασίας και για πολλούς από εμάς, όχι όλους, η κατάσταση αυτή δεν έχει αλλάξει σημαντικά. Είτε γιατί εκεί που πήγαν κάποιοι να ορθοποδήσουν φέτος, έφαγαν μια σφαλιάρα με το φόρο 10% και γύρισαν μισθολογικά στα παλιά λημέρια, είτε γιατί η κρίση τους χτύπησε την πόρτα και είναι άνεργοι, είτε γιατί τα πράγματα στις παλιές δουλειές βελτιώνονται με ρυθμούς χελώνας.


Υπάρχει πρόβλημα.


Και το πρόβλημα αντανακλάται σε θεσμικές διευθετήσεις, όπως είναι η working time directive, με την οποία εμείς διαφωνούμε ριζικά. Ειδικά για την Ελλάδα της ρυθμισμένης εργασιακής ανομίας (rigidanomy) η συγκεκριμένη ρύθμιση κλείνει το μάτι στον Έλληνα εργοδότη με νοοτροπία σατράπη, στέλνοντάς του το σήμα να διευρύνει κι άλλο το ήδη ξεχειλωμένο ωράριο. Το 65ωρο είναι δικαίωμα του κάθε ελεύθερου επαγγελματία, και αίτημα των golden boys. Ωστόσο δεν μπορεί να γίνει βραχνάς για τους σημερινούς μισθωτούς. Καιρός είναι η φιλοσοφία των "ζω-στο-γραφείο-γιάπηδων" να αντικατασταθεί από τη λογική των αποδοτικών εργατών γνώσης.


Το εργασιακό πρόβλημα στην Ελλάδα αποτυπώνεται αυτούσιο σε μια σειρά από στατιστικά στοιχεία, τα οποία είναι καιρός να μάθουμε να τα διαβάζουμε, να τα ερμηνεύουμε σωστά και πάνω σ' αυτά να οικοδομούμε πολιτικές.


Θα σας δώσω άμεσα μια εικόνα με βάση κάποια στατιστικά της ΕΣΥΕ, του ΟΟΣΑ και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για το εργασιακό τοπίο στην Ελλάδα σήμερα σε ό,τι αφορά στους νέους.


Διότι κακά τα ψέματα μπορεί ορισμένοι να ισχυρίζονται ότι υπάρχει μια κοινωνία των 700 ευρώ, υπονοώντας τον μεγάλο αριθμό των χαμηλόμισθων συμπολιτών μας, ωστόσο ποσοτικά και ποιοτικά το εργασιακό ζήτημα είναι κατεξοχήν πρόβλημα που πλήττει πρωτίστως τη νέα γενιά και συγκεκριμένα τις ηλικίες 19 με 34.


Ως τέτοιο χτυπάει σήμερα στην καρδιά της ελληνικής οικογένειας δημιουργώντας αξεπέραστα πολλές φορές προβλήματα στις σχέσεις ανάμεσα σε γονείς και παιδιά.


Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

· Σύμφωνα με διαχρονικά στοιχεία του ΟΟΣΑ και της Eurostat η ανεργία στους Έλληνες νέους ηλικίας 19-24 ουδέποτε έπεσε κάτω του 22% από το 1983 και μετά.

· Αντίστοιχα το ποσοστό αυτό είναι 10% για τις ηλικίες 25-34.

· Σήμερα, η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΣΥΕ δείχνει: ανεργία στους 15-24 = 22,3% και στους 25-34 = 10,3%.


Μισθολογικά τα πράγματα είναι εξίσου τραγικά:

· Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ το 56% των νέων μέχρι 30 ετών πληρώνονται μέχρι 700 ευρώ.

· Σύμφωνα με έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: δύο στους τρεις 25 χρονους (64,4% το ακριβές ποσοστό) δηλώνουν ότι έχουν καθαρές μηνιαίες αποδοχές έως 750 ευρώ. Το 29,2% δήλωσαν αποδοχές από 750 έως 1.000 ευρώ, ενώ το 16,5% ξεπερνά το όριο των 1.000 ευρώ.


Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την ίδια έρευνα το 45,6% των νέων δηλώνουν προσωρινά απασχολούμενοι, δηλαδή υπό το καθεστώς του συμβασιούχου.

· ένας στους δύο 25χρονους ετερεοπασχολείται αναγκαστικά: δηλαδή ΔΕΝ εργάζεται στο επάγγελμα που είχε επιλέξει και αυτό το θεωρεί πρόβλημα.


Σ’ αυτό το σημείο προσθέτω επίσης ότι το ποσοστό των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων στην Ελλάδα αυξήθηκε από 0,2% το 2005 σε 2% το 2007. Πλέον, υπολογίζεται ότι συνολικά στην Ελλάδα οι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι ξεπερνούν τις 25.000. Μέχρι σήμερα αυτοί ήταν εργαζόμενοι περιορισμένων δικαιωμάτων.


Εάν λοιπόν στα παραπάνω στοιχεία για τις αμοιβές και την απασχόληση, υπολογιστούν και στη συνέχεια προσμετρηθούν δεδομένα όπως:

· το ιδιωτικό χρέος που αναλογεί σε κάθε νέο εργαζόμενο ηλικίας μέχρι 34 ετών,

· το κόστος για αγορά πρώτης κατοικίας σε σχέση με το ετήσιο εισόδημα,

· το κατά κεφαλήν δημόσιο και ασφαλιστικό χρέος

· και το οικολογικό έλλειμμα εκφρασμένο σε δείκτες υποβαθμισμένου φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος,


ΟΔΗΓΟΥΜΑΣΤΕ στο συμπέρασμα ότι οι σημερινοί νέοι, παρά τα αναμφισβήτητα - γιγάντια βήματα θεσμικής και οικονομικής προόδου που έκανε η Ελλάδα τα τελευταία 35 χρόνια, ξεκινάνε τον εργασιακό τους βίο σε δυσμενέστερη θέση απ’ ό,τι η προηγούμενη γενιά των γονιών μας στην αρχή της μεταπολιτευτικής περιόδου.


Η νέα γενιά, παρά την επίπλαστη ευημερία που τη χαρακτηρίζει, αντιμετωπίζει πιο επώδυνα από κάθε προηγούμενη γενιά τόσο την υποβάθμιση της αξίας της εργασίας όσο και το φάσμα της διαγενεακής ανισότητας.


Τόσο ως προς την εργασία, όσο και ως προς την υποθήκευση κρίσιμων για το μέλλον μας αναπτυξιακών πόρων.


Με άλλα λόγια είμαστε μια γενιά πλούσια σε προσόντα, αλλά φτωχή σε δυνατότητες, επιλογές και εργαλεία άσκησης μακροπρόθεσμης πολιτικής.


Ήδη γνωρίζουμε ότι σε κάθε Έλληνα πολίτη αναλογούν 24 χιλιάδες ευρώ δημόσιου χρέους και άλλα τόσα και περισσότερα ασφαλιστικού.


Ήδη βιώνουμε την περιβαλλοντική αναισθησία σε όλο της το μεγαλείο:

· κατασπατάληση φυσικών πόρων,

· μεγαλύτερη εξάρτηση από πετρέλαιο και ορυκτά καύσιμα ανά κάτοικο στην Ευρώπη,

· το πιο ενεργοβόρο ενεργειακό μοντέλο,

· δάση που δεν έχουμε σταματήσει ούτε στιγμή να τα καίμε,

· ανεξέλεγκτες χωματερές.


Και το χειρότερο;


Οι παραδοσιακοί μηχανισμοί οικονομικής και κοινωνικής ανόδου που οδήγησαν στη μεταπολιτευτική οικονομική φουσκοθαλασσιά έχουν φρακάρει, πολύ πριν την παγκόσμια οικονομική κρίση.


Τώρα που ήρθε και η κρίση, και δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν φροντίσαμε να έχουμε υγιή παραγωγικό ιστό, είναι βέβαιο ότι η μαζική άνοδος που χαρακτήρισε τη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια δεν είναι πλέον δεδομένη για όλους.


Εάν λοιπόν τα συνειδητοποιούσαμε όλα αυτά, τότε θα καταλαβαίναμε ότι η «γενιά των 700 ευρώ» δεν αποτελεί ένα συνηθισμένο κοινωνικό πρόβλημα που εξαντλείται στις χαμηλές αμοιβές και την αγορά εργασίας μπάχαλο.


Είναι ένα πρόβλημα προοπτικής των νέων σήμερα και των μελλοντικών πολιτών αύριο.


Το εργασιακό και οι κοινωνικές ανισότητες έρχονται να προστεθούν στη διεύρυνση της διαγενεακής ανισότητας, την οποία προκαλούν οι σημερινές επιλογές στην οικονομία και το περιβάλλον, και οξύνουν σαρωτικοί ως προς τις συνέπειές τους παράγοντες όπως οι αλλαγές στη δημογραφία.


Υπ’ αυτές τις συνθήκες εργασιακού μπάχαλου και όξυνσης της διαγενεακής ανισότητας πρέπει επιτέλους να αναλάβουμε δράση.


Η νέα γενιά πρέπει να θέσει τις δικές της άμεσες κοινωνικές προτεραιότητες και στόχους.


Να αποκτήσει διακριτό ιστορικό στίγμα.


Να κομίσει μια νέα πρόταση ιδεών και προσώπων στα πράγματα και να τροφοδοτήσει ένα νέο κύκλο ανάπτυξης.


Κατά την άποψή μας, για να πάψουμε να είμαστε γενιά των 700 ευρώ και να γίνουμε γενιά της χιλιετίας με θετικό πρόσημο, πρέπει πρώτον να οργανωθούμε.


Εμείς σαν G700, σε ό,τι μας αφορά, πήραμε την απόφαση να περάσουμε τα στενά όρια της μπολγκόσφαιρας και του facebook, όπου μας διαβάζουν περί τα 1000 άτομα την ημέρα κι έχουμε καμιά 1200αριά φίλους και να πάμε από τα netroots στα grassroots, στην κοινωνία των πολιτών.


Οργανωθήκαμε θεσμικά και σαν μη κυβερνητική οργάνωση. Στο προσεχές διάστημα θα γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις και προς την Άνοιξη προσανατολιζόμαστε να διοργανώσουμε ένα εναρκτήριο συνέδριο με τη συμμετοχή και ξένων αντίστοιχων οργανώσεων.


Ταυτόχρονα, κι αυτό αποτελεί βασική επιδίωξή μας, σκοπεύουμε να αναβαθμίσουμε την υπηρεσία παροχής εργασιακών συμβουλών που διαθέτουμε σε έναν πραγματικό Συνήγορο του Εργαζόμενου.


Στόχος μας είναι στο πλαίσιο της κοινωνίας των πολιτών η δράση αυτή να λάβει οργανωμένα και μόνιμα χαρακτηριστικά ώστε να λειτουργεί με υπέυθυνο, αξιόπιστο και ανταποκριτικό τρόπο στην κατεύθυνση της πληροφόρησης για εργασιακά θέματα ή ακόμα και επίλυσης εργασιακών διαφορών.


Πέρα από τα οργανωτικά όμως, τα οποία δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αυτό που πρέπει να γίνει είναι να διεκδικήσουμε πάση θυσία μια ατζέντα αναβάθμισης της αξίας της εργασίας και αντιμετώπισης της διαγενεακής ανισότητας. Μια ατζέντα όπου θα συνδυάζονται ένα πακέτο αναδιανομής ευκαιριών και πόρων για τη νέα γενιά, με ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας.


Εμείς το πρώτο πράγμα που έχουμε ζητήσει προς την παραπάνω κατεύθυνση είναι ένα New Deal για τη νέα γενιά, μέσα από μια ευρεία αναδιανομή ευκαιριών και πόρων από τους μεγαλύτερους στους νεότερους και από τους ισχυρότερους στους πιο αδύναμους της κοινωνίας.


Αυτό συμπεριλαμβάνει:

· Καταρχάς και για να μην κοροϊδευόμαστε : κατάργηση του κεφαλικού φόρου του 10%

· Πριμοδότηση της εργασίας των νέων: είτε με θεσμοθέτηση ενός μεγαλύτερου αφορολόγητου ορίου εισοδήματος για όσους είναι μέχρι 30 ετών ή διανύουν τα πρώτα τρία χρόνια της εργασίας, είτε με κάποιου τύπου πιστωτικό φόρο, όπου για κάθε ευρώ εισοδήματος μέχρι τα 700 ευρώ θα επιστρέφονται 20 λεπτά. Ουσιαστικά μιλάμε για ένα πριμ απασχόλησης για χαμηλόμισθους όπως υπάρχει σε άλλες χώρες.

· Διευκόλυνση για αγορά πρώτης κατοικίας για νέους μέχρι 30 ετών ή για νέους εργαζόμενους στα πρώτα χρόνια του εργασιακού τους βίου, για να φύγουν επιτέλους από το πατρικό σπίτι.

· Επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους νέους μέχρι 30 ετών ή όσους διανύουν τα πρώτα 5 χρόνια της εργασιακής τους ζωής. Μέχρι τουλάχιστον να αλλάξει το μοντέλο ασφάλισης και να γίνει λιγότερο σπάταλο, πιο άρτια χρηματοδοτούμενο και λιγότερο εισφορομπηχτικό δηλαδή να γίνει ΜΙΚΤΟ.


Αυτό το New Deal όμως για τη νέα γενιά θα έχει αξία και θα είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου μόνο αν συνοδευτεί από τα εξής πολύ βασικά, όμως δύσκολα να επιτευχθούν πράγματα

τον περιορισμό του δημόσιου χρέους που έχει καταστήσει την Ελλάδα μια χώρα τύπου Αργεντινής

τη μετάβαση σε ένα άλλο σύστημα ασφάλισης που να μπορεί να χρηματοδοτεί συνταξιοδοτικά δικαιώματα και υγειονομική περίθαλψη, να είναι σε θέση να εκπληρώνει τις υποσχέσεις του. Εμείς λέμε ΜΙΚΤΟ

την αντιμετώπιση του οικολογικού ελλείμματος.


Σχετικά με το τελευταίο έχουμε προτείνει τη σύναψη ενός οικολογικού συμβολαίου ανάμεσα στις γενιές, βάσει του οποίου, δηλαδή πάνω στους στόχους του οποίου, μπορεί να αναπτυχθεί μια ολόκληρη νέα βιομηχανία αιχμής, η ενεργειακή και περιβαλλοντική βιομηχανία.


Είναι αυτό που ο Ρίφκιν ονόμασε Τρίτη βιομηχανική επανάσταση, ο Ομπάμα «νέα αποστολή στο φεγγάρι» και ο ΟΗΕ Green New Deal για Green Jobs.


Πολύ απλά αν η αναδιανομή ευκαιριών και πόρων δε γίνει μέσα σ' ένα νέο αναπτυξιακό πλαίσιο τότε θα καταλήξει σε μία ακόμη άσκηση επικίνδυνου λαϊκισμού.


Δε θέλω να σας κουράσω άλλο.


Κλείνοντας, θέλω να επισημάνω ότι το φαινόμενο της γενιάς των 700 ευρώ, ως το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι σημερινοί νέοι κατά την ένταξή τους στην αγορά εργασίας, δεν αφορά αποκλειστικά στην Ελλάδα.


Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Έκθεσή της για την απασχόληση το 2007


Η ανεργία των νέων και οι δυσκολίες στην επιτυχή ενσωμάτωσή τους στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να αποτελούν μια από τις βασικότερες προκλήσεις για πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Παρά τα σημάδια κάποιας πρόσφατης συνολικής βελτίωσης, δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί η τομή που θα συνεπαγόταν τη μείωση της ανεργίας των νέων. Το ποσοστό της ανεργίας των νέων στην ΕΕ (17,4%) παραμένει υψηλό και δεν έχει βελτιωθεί σε σχέση με το ποσοστό για τους ενηλίκους στην πλέον παραγωγική ηλικία. Επιπροσθέτως, η ΕΕ, στο σύνολό της, καταγράφει χειρότερες επιδόσεις στο διεθνές περιβάλλον, έχοντας σημαντικά περισσότερους άνεργους νέους και λιγότερους εργαζόμενους νέους απ’ ό,τι άλλες βιομηχανοποιημένες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς ή η Ιαπωνία.


Αντίστοιχα, το φαινόμενο της γενιάς των 700 ευρώ, ως πρόβλημα διαγενεακής ανισότητας και προστασίας των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενεών, έχει αρχίσει ΚΑΙ αυτό να απασχολεί πλέον στα σοβαρά την ΕΕ. Δε θα μπω στο τι γίνεται σε επίπεδο εθνικών κρατών.


Θα κλείσω, λέγοντας ότι υπάρχει μια Γραπτή Δήλωση που κάνει το γύρο για να μαζέψει υπογραφές αυτές τις μέρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι η Δήλωση 0070/2008 για την ανάγκη δημιουργίας ενός θεσμού εκπροσώπησης των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενεών στα πλαίσια του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Εμείς την ψηφίζουμε και παρακαλούμε και τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος να κάνουν το ίδιο. Η δήλωση να γίνει Ψήφισμα και το Ψήφισμα Θεσμός.


Ευχαριστώ

Sunday, November 30, 2008

Η G 700 είναι γυναίκα

Η g700 είναι γυναίκα! Τα αποτελέσματα ερευνών που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη βδομάδα επιβεβαίωσαν αυτό που ήδη ξέραμε από την προσωπική μας εμπειρία. Ο εργασιακός μεσαίωνας που επικρατεί στη χώρα μας πλήττει κατά κύριο λόγο τις γυναίκες που θέλουν κι έχουν ανάγκη να εργαστούν και οι οποίες συχνά αναδεικνύονται σε «εφεδρικό στρατό» της εργασίας. Η εργασιακή εκμετάλλευση είναι γένους θηλυκού και μεταφράζεται σε χαμηλές αμοιβές, επισφάλεια, κακώς εννοούμενες ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, εργασιακή περιπλάνηση και αβεβαιότητα, εργασιακές και ασφαλιστικές διακρίσεις.

Σύμφωνα με έρευνα της VPRC η οποία σκιαγραφεί το προφίλ της «γενιάς των 700 ευρώ», στο πλαίσιο γενικότερης έρευνας για τις εργασιακές συνθήκες, την ποιότητα ζωής και το συνδικαλισμό στην περιοχή της Αττικής, η ομάδα των εργαζόμενων που αμοίβονται μέχρι 750 ευρώ, αποτελείται κυρίως από γυναίκες, ηλικίας 18-24 ετών, που δεν συνδικαλίζονται, δε συμμετέχουν σε απεργίες και εργάζονται ως μισθωτοί στον Ιδιωτικού Τομέα

Ασθενές φύλο, όμως είναι και στην ανεργία οι γυναίκες, καθώς πλήττονται περισσότερο από τη μάστιγα της εποχής μας. Παρότι, τα τελευταία χρόνια η γυναικεία απασχόληση στην Ελλάδα παρουσιάζει αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου των εργαζομένων γυναικών και αύξηση της απασχόλησης των εργαζομένων γυναικών στον τριτογενή τομέα, ωστόσο η μακροχρόνια και μη ανεργία των γυναικών αυξάνεται και διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.

Όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το έτος 2008, μέχρι τον Ιούνιο, η ανεργία στις γυναίκες εμφάνισε υπερδιπλάσιο ποσοστό (10,7%) σε σχέση με αυτή των αντρών, που διαμορφώθηκε στο 5%. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την ίδια πηγή, για τις γυναίκες στις ηλικίες 15 – 19 ετών, η ανεργία κυμαίνεται στο 36%, 20 – 24 ετών φτάνει το 28%, 25 – 29 ετών αγγίζει το 17,5%, ενώ στην ηλικιακή ομάδα των 30 – 44 ετών το ποσοστό ανεργίας κυμαίνεται στο 10,8% επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού. Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά τους άντρες, το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 15 – 19 ετών αγγίζει το 20%, στην ομάδα των 20 – 24 ετών το 16%, 25 – 29 ετών το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται στο 10%, ενώ στις ηλικίες 30 – 44 ετών η ανεργία αποτυπώνεται στο 4% στο σύνολο του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης του ΟΑΕΔ, μια στις πέντε γυναίκες είναι μακροχρόνια άνεργη, δηλαδή αναζητά εργασία πάνω από δύο χρόνια.

Η κακή επίδοση της χώρας μας όσον αφορά τους μισθούς των γυναικών, αλλά και την πρόσβασή τους σε μια σειρά από συλλογικά αγαθά, αποτυπώνεται με χαρακτηριστικό τρόπο στον πίνακα της κατάταξης για την ισότητα των δύο φύλων, που κατήρτησε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) για το 2007. Εκεί η Ελλάδα διολίσθησε στην 72η , από την 69η θέση πέρυσι. Στις πρώτες θέσεις της κατάταξης κυριάρχησαν για άλλη μια φορά οι βορινές χώρες, η Νέα Ζηλανδία αναρριχήθηκε στην πρώτη πεντάδα ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες διολίσθησαν στην 31η, από την 23η θέση που κατείχαν το 2006. Η Σουηδία, η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Ισλανδία κατέχουν τις τέσσερις πρώτες θέσεις στον ετήσιο πίνακα του WEF για το 2007 που δημοσιοποιήθηκε χθές στην Γενεύη, έδρα του διεθνούς φόρουμ.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Πρώτον, διότι έχει εμπεδωθεί μια πατριαρχική αντίληψη και προκατάληψη εις βάρος του γυναικών, η οποία τροφοδοτεί τις διακρίσεις μεροληπτώντας υπέρ των ανδρών. Ως αποτέλεσμα συνέχιζεται ακάθεκτο το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», που ερμηνεύεται ως μια πραγματικότητα στην οποία η γυναίκα δεν ξεπερνάει ένα «μεσαίο» βαθμολογικό επίπεδο στην ιεραρχική δομή και συχνά συνίσταται σε μια μεσαιωνική προκατάληψη ότι οι γυναίκες δεν είναι ικανές να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις και να εξελιχθούν στην αγορά εργασίας αξιοκρατικά και ισότιμα σε σχέση με τους άνδρες.

Δεύτερον, διότι η θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας επηρεάζεται από τη θέση τους στην οικογένεια. Στο χώρο δουλειάς δε δημιουργούνται μόνο σχέσεις παραγωγής, αλλά και σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Οι γυναίκες υφίστανται ιδιαίτερη εκμετάλλευση στην αγορά εργασίας εξαιτίας των υποχρεώσεών τους στην οικογένεια. Υποχρεώνονται να δεχθούν μερική απασχόληση ή απασχόληση με δυσμενέστερους όρους εργασίας, έτσι ώστε να συνδυαστούν με τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Σ' αυτό το σημείο και δεδομένου ότι το ελληνικό κοινωνικό κράτος ουδεμία σχέση έχει μ' αυτό της Δανίας, οι ευέλικτες μορφές εργασίας οδηγούν τελικά όχι μόνο στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, αλλά και της ίδιας της ζωής των γυναικών. Έτσι, παρατηρείται μια ευκαιριακή συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγή, ενισχύοντας και αναπαράγοντας τον «παραδοσιακό» ρόλο της γυναίκας, καθώς και την εξάρτησή τους από το αντρικό φύλο.

Με την ευέλικτη απασχόληση στην οποία οι γυναίκες είναι «πρωτοπόρες», η αγορά εργασίας διαιρείται κατά κάποιο τρόπο σε ένα κορμό εργαζομένων γένους αρσενικού (με πλήρη απασχόληση, υψηλή ειδίκευση και ικανοποιητικές αμοιβές) και σε μια περιφέρεια εργαζομένων γένους θηλυκού (με επισφαλή, ανειδίκευτη απασχόληση και με χαμηλές αμοιβές). Και αυτό διότι η κυοφορία και η μητρότητα σε πολλές περιπτώσεις εξελίσσεται σε εργασιακή καταδίκη, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης στην Ελλάδα δομήθηκε με βάση την αντίληψη ότι η εργασία των γυναικών έχει προσωρινό χαρακτήρα και ότι η κύρια ενασχόληση των γυναικών αφορά τη μητρότητα και τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο της οικογένειας.

Υπ’ αυτή την έννοια για τις γυναίκες, η εμπειρία της εργασίας είναι πολύ πιο σύνθετη από την αμοιβόμενη απασχόληση. Περιλαμβάνει διαδικασίες και σχέσεις εργασίας που διαπερνούν το σύνολο της καθημερινής ζωής. Ο χώρος εργασίας οφείλει να αποτελεί χώρο δημιουργίας, παραγωγικότητας και ευχαρίστησης, χώρο στον οποίο οι γυναίκες συγκρούονται με μεσαιωνικά στερεότυπα, διακρίσεις και ανισότητες, καταρρίπτοντας μύθους και παγιωμένες συχνά αντιλήψεις περί ισχυρών και ασθενέστερων φύλων, περί ικανών και μη.

Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι σε επίπεδο πολιτικών, η ανακατανομή πόρων και ευκαιριών υπέρ των νέων, που έχουμε προτείνει στο πλαίσιο ενός New Deal για τη νέα γενιά, θα πρέπει να λάβει υπόψη επιπλέον ειδικότερες μορφές διακρίσεων όπως των γυναικών. Η G700 είναι νέα και γυναίκα!

Thursday, November 27, 2008

Χρεοκοπήσαμε! Το καταλάβαμε;

Μια επιτυχία ιστορικών διαστάσεων σημείωσε χτες η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το Υπουργείο Οικονομίας. Μέσα από την «εντατικοποίηση και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων», όπως ισχυρίστηκε ο εκπρόσωπος Τύπου κ. Αντώναρος, η κυβέρνηση κατάφερε να καταγράψει επιτέλους το πλήρες ποσό των βεβαιωθέντων μεν, ανείσπρακτων δε εσόδων του κράτους. Σύμφωνα με Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που δημοσιεύτηκε στον Ελεύθερο Τύπο (Ε.Τ.Κράτος Κόσκινο), το ποσό αυτό ανέρχεται σε 35 δις ευρώ, δηλαδή 14,2% του ΑΕΠ, και είναι αυξημένο κατά 173% σε σχέση με το 2003.

Αυτή η θλιβερή πρωτιά στον τομέα της είσπραξης φόρων και λοιπών οφειλών ιδιωτών και επιχειρήσεων προς το δημόσιο είναι αποτέλεσμα της αντίληψης που κυριάρχησε για πολλά χρόνια στη συντηρητική παράταξη ότι τόσο οι φόροι στα μεγάλα εισοδήματα όσο και η πίεση από πλευράς κράτους για συλλογή φόρων είναι οικονομικά, βλέπε εκλογικά, επιζήμια. Έτσι, με το που ανέλαβε την εξουσία το 2004, η κυβέρνηση δεν έχασε το χρόνο να στείλει ένα σαφές μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις. «Παιδιά χαλαρά. Μην ταράζετε τα ήρεμα νερά της κοινωνίας». Όποιος διαθέτει γνωστούς, συγγενείς και φίλους που δουλεύουν σε κάποια ΔΟΥ της Αθήνας ή της επαρχίας μπορεί να επαληθεύσει του λόγου το αληθές. Όμως, παράλληλα με το πνεύμα χαλάρωσης που ευλαβικά επικοινωνήθηκε από πάνω προς τα κάτω, ξεκίνησε επίσης το σταδιακό ξήλωμα των όποιων φοροεισπρακικών μηχανισμών και τέθηκε σε λειτουργία ένα σχέδιο χαριστικών ρυθμίσεων εισφορών και φόρων καθώς επίσης και απαλλαγής των υψηλών εισοδημάτων από τη φορολογία.

Όπως αποδείχτηκε τελικά, το αποτέλεσμα αυτής της φορολογικής φιλοσοφίας υπήρξε απόλυτα καταστροφικό. Πρώτον, τα έσοδα του κράτους από φόρους μειώθηκαν από 28% σε 22% του ΑΕΠ, με συνέπεια την απουσία πόρων για οποιαδήποτε σοβαρή δημόσια επενδυτική πολιτική και φυσικό επακόλουθο τη χειροτέρευση της πραγματικής δημοσιονομικής θέσης της χώρας. Δεύτερον, με σκοπό να αντισταθμιστεί αυτή η κατάσταση, η κυβέρνηση αύξησε το ΦΠΑ από 17% σε 19%, διεύρυνε τη φορολογική βάση προς τα κάτω, αυξάνοντας τον κατώτατο φορολογικό συντελεστή των μισθωτών από 15% στο 29%, και επέβαλλε κεφαλικό φόρο της τάξης του 10% σε ελεύθερους επαγγελματίες και μισθωτούς με μπλοκάκι της γενιάς των 700 ευρώ. Τέλος, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων, η ελάφρυνση των μεγάλων εισοδημάτων δε δημιούργησε κίνητρα για περισσότερες επενδύσεις (το λεγόμενο incentive effect δε λειτούργησε), αλλά αντιθέτως έδωσε την ευκαιρία να τσεπωθούν περισσότερα κέρδη υπό τη μορφή εισοδημάτων εργασίας και κεφαλαίου, τα οποία κατευθύνθηκαν στην κατανάλωση και τροφοδότησαν την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που από 6,6% το 2003 έφτασε στο 14,5% το 2008 (το income effect σε όλο του το μεγαλείο).

Κάπως έτσι λοιπόν, με μια μαύρη τρύπα ανείσπρακτων φόρων της τάξης των 35 δις ευρώ, τη φερεγγυότητα του προγράμματος δανεισμού να καταρρέει και τον πρώτο «σωστό προϋπολογισμό» για τον οποίο έγιναν πέρυσι εκλογές να καταγράφει έλλειμμα της τάξης του 3,5% -καθιστώντας την Ελλάδα μοναδική χώρα με υπερβολικό έλλειμμα στην ευρωζώνη-, φτάσαμε να μοιάζουμε αφόρητα με την Αργεντινή το 2000. Χρεοκοπήσαμε. Άραγε το καταλάβαμε; Αν δεν είχαμε και το ευρώ…

Tuesday, November 25, 2008

Βουλή…καλλιγραφία

Για άλλη μια φορά με αφορμή και το σκάνδαλο «Βατο-Πελέκη» επιβεβαιώνεται το αλάνθαστο «αν θες να κουκουλώσεις μια υπόθεση στην Ελλάδα…φτιάξε μια επιτροπή». Κατά προτίμηση εξεταστική . Η ιλαροτραγωδία που διαδραματίζεται αυτές τις μέρες στη Βουλή με φόντο το Βατοπέδι, σε βάρος της πιεστικής οικονομικής πραγματικότητας, με πρωταγωνιστές από οργισμένα ράσα μέχρι νονούς της νύχτας και κάπου στη μέση μερικούς άβουλους βουλευτές, μας γεμίζει οργή και απογοήτευση. Επιπλέον δεν αισθανόμαστε καθόλου σίγουροι για την απόδοση πολιτικών και ποινικών ευθυνών. Εκ των πραγμάτων αναλογιζόμαστε τα τεράστια ελλείμματα που παρουσιάζει διαχρονικά το νομοθετικό σώμα και κατ΄ επέκταση η κουτσή δημοκρατία μας. Αξίζει να σταθούμε στα σημαντικότερα εξ αυτών.

Η υποβάθμιση του Κοινοβουλίου έναντι της εκτελεστικής εξουσίας είναι μια πραγματικότητα στο σημερινό πολιτικό σύστημα και πηγάζει από πλήθος κανόνων δικαίου, κατοχυρωμένων τόσο στο Σύνταγμα όσο και στους νόμους. Κυρίως, όμως, είναι αποτέλεσμα της κοινοβουλευτικής πρακτικής που εφαρμόζεται στη χώρα μας.

Κατ’ αρχήν, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της χώρας. Επιπλέον, σε αυτήν ανήκει η νομοθετική πρωτοβουλία. Είναι γνωστό ότι στη Βουλή φτάνουν πολλά σχέδια νόμου, αλλά ελάχιστες προτάσεις νόμου. Ενδεικτικά, από το 1975 έως σήμερα έχουν ψηφιστεί και έχουν γίνει νόμοι του κράτους δύο μόνο προτάσεις νόμου. Παράλληλα, παρατηρείται μια πληθωρική νομοπαραγωγή, η οποία υποβαθμίζει το ρόλο της Βουλής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ίδια περίοδο έχουν ψηφιστεί 3500 τυπικοί νόμοι.

Επιπροσθέτως, είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός διάλογος μεταξύ βουλευτών. Το πολιτικό σύστημα της χώρας μας πάσχει από εσωκομματική δημοκρατία, γεγονός το οποίο είναι πηγή πολλών «δεινών», καθώς οι βουλευτές προτιμούν να επιδεικνύουν κομματική πειθαρχία και να ακολουθούν την κομματική «γραμμή», φοβούμενοι για το πολιτικό τους μέλλον.

Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό ότι το πολιτικό μας σύστημα πάσχει από έλλειψη ουσιαστικού κοινοβουλευτικού ελέγχου. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο μέχρι το 2000, μόνο 1,5% των αναφορών, 3,5% των ερωτήσεων 23% των επερωτήσεων φτάνουν να συζητηθούν στη Βουλή. Εξαιτίας της έλλειψης ουσιαστικής εσωκομματικής δημοκρατίας, οι κυβερνητικοί βουλευτές διστάζουν να ασκήσουν κοινοβουλευτικό έλεγχο στην Κυβέρνηση.

Παράλληλα, στη χώρα μας, η συντριπτική πλειοψηφία των διατελούντων Υπουργών ήταν παράλληλα βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Ήταν δηλαδή παράλληλα ελέγχοντες και ελεγχόμενοι, ανήκαν τόσο στη νομοθετική όσο και στην εκτελεστική εξουσία. Είναι φανερό ότι το γεγονός αυτό υποβαθμίζει το ρόλο τους ως βουλευτών που υπηρετούν το Κοινοβούλιο, θέτοντας παράλληλα και ένα σοβαρό ερώτημα αναφορικά με το συνταγματικά κατοχυρωμένο διαχωρισμό των εξουσιών.

Ο ρόλος του Αντιπροσωπευτικού μας Οργάνου υποβαθμίζεται και από το γεγονός ότι η παρουσία των βουλευτών στο Κοινοβούλιο είναι από «αραιή» εώς ανύπαρκτη. Είναι συχνό το φαινόμενο να βλέπουμε άδεια τα έδρανα της Βουλής. Επιπροσθέτως, ιδιαίτερα στις μέρες μας, ο θεσμός της «ώρας του Πρωθυπουργού» ενεργοποιείται σπάνια, καθώς είναι ελάχιστες οι φορές που ο Πρωθυπουργός παρευρίσκεται στη Βουλή για να απαντήσει σε ερωτήσεις των βουλευτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης τριετίας της διακυβέρνησης του Κ. Καραμανλή(μέχρι 20 Μαΐου 2007), ο Πρωθυπουργός παρευρέθη μόνο δύο φορές στη Βουλή για να απαντήσει σε ερωτήσεις, έναντι 51 παρουσιών σε τέσσερα χρόνια (περίοδος 1996 – 2000) που είχε ο προκάτοχός του, Κ. Σημίτης!!

Επιπλέον, είναι σύνηθες οι Κυβερνήσεις να καταθέτουν νομοσχέδια, τα οποία τροφοδοτούν κοινωνική αναταραχή και έχουν ευρείες κοινωνικές επιπτώσεις (βλ. χαριστικές ρυθμίσεις για φορολογικά και ασφαλιστικά χρέη), στο τμήμα διακοπής εργασιών της Βουλής, με την ελπίδα ότι η «χαλαρότητα» ενημέρωσης και αντίδρασης κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών και τα «μπάνια του λαού» θα περιορίσουν σημαντικά τις αντιδράσεις. Ως αποτέλεσμα, όμως, υποβαθμίζετα η νομοπαραγωγική διαδικασία του Κοινοβουλίου.

Απέναντι σε ένα Κοινοβούλιο με φανερά υποβαθμισμένο ρόλο, έχουμε μια κυρίαρχη Κυβέρνηση, η οποία, σύμφωνα με το Σύνταγμα, καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της χώρας, έχει το προνόμιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας για έκδοση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, ενώ μπορεί να διαλύσει πρόωρα τη Βουλή.

Παράλληλα, η πρωθυπουργοκεντρική οργάνωση του πολιτικού μας συστήματος επιτάσσει έναν Πρωθυπουργό, ο οποίος είναι primus solus και όχι primus inter pares, καθώς είναι κυρίαρχος στην Κυβέρνηση έχοντας το απόλυτο προνόμιο της επιλογής προσώπων.

Δεδομένης, επομένως, της ανισόρροπης κατάστασης του πολιτικού και πολιτειακού μας συστήματος, και εφόσον πραγματικά επιθυμούμε οι όποιες κοινοβουλευτικές επιτροπές να αποτελέσουν πεδία ανάδειξης της αλήθειας και της διαφάνειας, το Κοινοβούλιο θα πρέπει να αποτελέσει θεσμικό αντίβαρο στην εκτελεστική εξουσία και στην πρωθυπουργοκεντρική οργάνωση του Κράτους (κατά το «checks and balances»). Με αυτόν τον τρόπο θα εκφραστεί πιο αυθεντικά η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Όμως γι’ αυτά θα επανέλθουμε με συγκεκριμένες προτάσεις για την ουσιαστική ενίσχυση του κοινοβουλίου.